طراحی و اعتبارسنجی الگوی آموزش کمینه‌سازی و تفکیک از مبدا پسماند (مورد مطالعه: دانش‌آموزان مقطع متوسطه دوم)

مقدمه:کاهش و تفکیک از مبدا پسماند، دو هدف غایی در مدیریت پسماند می‌باشد که دستیابی به آن، نیازمند یک الگوی آموزشی فراگیر و بلندمدت است. پژوهش حاضر با هدف ارایه طراحی و اعتبارسنجی الگوی آموزش کمینه‌سازی و تفکیک از مبدا پسماند در سال 1399 و 1400 در بین دانش‌آموزان مقطع متوسطه دوم انجام شد.روش‌ها: این مطالعه از منظر هدف، کاربردی توسعه‌ای و ابزار جمع‌آوری داده‌ها، پرسش‌نامه بود. جامعه ‌آماری را مدیران حوزه مدیریت پسماند و دانش‌آموزان تشکیل دادند. نمونه‌گیری مدیران به روش هدفمند و نمونه‌گیری دانش‌آموزان با شیوه تصادفی انجام شد. جهت طراحی الگو، از روش مدل‌سازی تفسیری ساختاری (interpretive structural modeling یا ism) و نرم‌افزار micmac و برای اعتبارسنجی الگو نیز از روش حداقل مربعات جزیی و نرم‌افزار smartpls استفاده گردید. یافته‌ها: متغیرهای «محیط آموزشی و نقش معلم، اهداف رفتاری آموزشی و نیازسنجی آموزشی» در ناحیه مستقل، متغیرهای «احترام و مسوولیت‌پذیری نسبت به محیط ‌زیست، تحلیل و تعیین نظام ارزشیابی و اصول آموزش‌ برنامه درسی» در ناحیه وابسته و «رویکردهای یاددهی یادگیری و اصول انتخاب روش‌های یاددهی یادگیری، اصول سازماندهی محتوای آموزشی و اصول انتخاب محتوای آموزشی» نیز در ناحیه پیوندی قرار گرفتند. نتیجه‌گیری: نیازسنجی آموزشی و اهداف رفتاری آموزشی، در سطح نخست مدل قرار دارند. عوامل مذکور در تعامل پویا با اصول سازماندهی محتوای آموزشی و اصول انتخاب محتوای آموزشی می‌باشند. همچنین، مولفه‌های مذکور بر اصول انتخاب روش‌های یاددهی یادگیری و رویکردهای یاددهی یادگیری تاثیر می‌گذارند و منجر به ایجاد اصول آموزش‌ برنامه درسی می‌شوند. در نهایت، تحلیل و تعیین نظام ارزشیابی، منجر به احترام و مسوولیت‌پذیری نسبت به محیط‌ زیست خواهد شد.

design and validation of a training model for minimization and segregation of waste from the source (case of study: secondary school students)

background: reduction and source separation of waste are two ultimate goals in waste management that achieving it requires a comprehensive and longterm educational model. the aim of this study was to design and validate a model for teaching minimization and segregation of waste from the source in 2020 and 2021 among secondary school students.methods: the present research was applieddevelopmental in terms of the purpose and data collection tool was questionnaire. the statistical population included managers in the field of waste management and students. sampling of managers was done by purposeful method and sampling of students was done by random method. interpretive structural modeling (ism) method and micmac software were used to design the pattern and partial least squares (pls) method and smartpls software were used to validate the pattern.findings: the variables of “educational environment and teacher role, educationalbehavioral goals, and educational needs assessment” were included in the independent area, variables of “respect and responsibility for the environment, analysis and determination of evaluation system, and principles of curriculum education” in the dependent area, and variables of “teachinglearning approaches and principles of selecting teachinglearning methods, principles of organizing educational content, and principles of selecting educational content” were included in the link area.conclusion: based on the research results, educational needs assessment and educationalbehavioral goals are at the first level of the model. these factors are in dynamic interaction with the principles of organizing educational content and the principles of selecting educational content. these components also affect the principles of selection of teachinglearning methods and teachinglearning approaches and lead to the creation of curriculum teaching principles. ultimately, the analysis and determination of the evaluation system will lead to respect and responsibility towards the environment.