ارزیابی کمی و کیفی فاضلاب شیمیایی و بیولوژیک و مدیریت دفع آن‌ها در مراکز صنعتی- دارویی بیولوژیک استان البرز

 مقدمه: فاضلاب‌ در صنایع دارویی به دلیل دارا بودن آلودگی‌های مختلف میکروبی و شیمیایی، حساسیت بالایی دارد و مدیریت مناسب آن‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی، ارزیابی، طبقه‌بندی و تعیین معیار خطر به منظور طراحی و ارایه فرایند و نحوه مدیریت فاضلاب‌ در مراکز صنعتی دارویی انجام شد. روش‌ها: این مطالعه از نوع توصیفی مقطعی بود. بررسی و ارزیابی از طریق اندازه‌گیری، مطالعه فرایندها، تعیین مقدار و نوع مواد اولیه مصرفی و خطر آن‌ها، ارزیابی خطر و مصاحبه حضوری انجام گرفت. سپس بر اساس یافته‌های کمی و کیفی به دست آمده و با استفاده از رهنمود‌ها، برنامه و فرایند نحوه مدیریت فاضلاب شیمیایی و بیولوژیک تهیه و ارایه گردید. یافته‌ها: از کل فاضلاب شیمیایی، 60/0 درصد قابل تخلیه به شبکه فاضلاب شهری، 2/4 درصد قابل خنثی‌سازی، 5/1 درصد قابل ترقیق و 29/4 درصد غیر قابل تخلیه به شبکه بود. از مجموع فاضلاب میکروبی نیز 49/0 درصد نیاز به بی‌خطرسازی داشت و 51/0 درصد بدون نیاز به بی‌خطرسازی، قابل تخلیه به شبکه بود. نتیجه‌گیری: بخش عمده فاضلاب در مراکز صنعتی دارویی، از نوع بی‌خطر است و با طراحی یک فرایند مدیریت فاضلاب و تدوین دستورالعمل‌های اجرایی، می‌توان از گزینه‌ تخلیه به شبکه فاضلاب و یا استفاده از سیستم تصفیه متعارف برای بخش بی‌خطر و کم‌خطر فاضلاب و توانمندی شرکت‌های امحای ذی‌صلاح به منظور دفع بخش خطرناک فاضلاب این مراکز استفاده نمود.

Quantitative and Qualitative Evaluation of Chemical and Biological Wastewater and their Disposal Management in Biological-Pharmaceutical Centers of Alborz Province, Iran

Background: Wastewater is highly sensitive in pharmaceutical industries due to its various microbial and chemical pollutions, and its proper management is of special importance. Identification, evaluation, classification, and determination of risk criteria in order to design and present the process and method of wastewater management in these centers is one of the objectives of this study.Methods: In this descriptive crosssectional study, evaluation was performed through measurement, study of processes, determination of the amount and type of raw materials used and their danger, risk assessment, and facetoface interview. Then, according to quantitative and qualitative findings and by using guidelines, program and process of chemical and biological wastewater management was presented.Findings: Of all chemical wastewater, 60% could be drained to the sewer system, 2.4% could be neutralized, 5.1% could be diluted, and 29.4% could not be drained, and of the whole microbial wastewater, 49% needed to be decontaminated and 51% could be drained to the sewer system without decontamination.Conclusion: The major part of wastewater in pharmaceuticalindustrial centers is safe and by designing a wastewater management process and compiling executive instructions, it can be drained to the sewer system or a conventional treatment system can be used for safe and lowrisk wastewater. For the hazardous part, it can be sent to competent disposal companies.