عوامل اجتماعی تاثیرگذار بر تشدید و اصلاح رفتار مخاطره‌آمیز موتورسواران: نتایج یک مطالعه تحلیلی در تهران

مقدمه: هر ساله حوادث ترافیک در جاده‌های ایران هزاران کشته و زخمی بر جای می‌گذارد. از آن‌جا که رفتارهای ترافیک در بافت‌های مختلف فرهنگی اجتماعی تفاوت دارد، لازم است تا نقش عوامل تسهیل‌گر اتخاذ رفتارهای مخاطره‌آمیز موتورسواران از جمله عوامل اجتماعی مورد بررسی قرار گیرد. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر عوامل اجتماعی بر تشدید و اصلاح رفتار مخاطره‌آمیز در موتورسواران انجام شد.روش‌ها: این مطالعه از نوع مقطعی توصیفی تحلیلی بود که از آذر تا بهمن‌ سال 1395 با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس انجام شد. نمونه‌ها را 138 موتورسوار مراجعه‌کننده به ستاد ترخیص شهر تهران که موتورسیکلتشان به دلیل تخلف رانندگی توقیف ‌شده بود، تشکیل داد. داده‌ها به کمک پرسش‌نامه خودساخته که از تحقیقات قبلی استخراج‌ شده بود، جمع‌آوری گردید و سپس با استفاده از آزمون‌ 2^χ در نرم‌افزار spss مورد تجزیه‌ و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: میانگین سنی مشارکت‌کنندگان 7.50 ± 26.35 سال (طیف سنی 56-16 سال) بود که 63.4 درصد آن‌ها مجرد بودند. همچنین، 26.4 درصد تحصیلات زیر دیپلم، 40.3 درصد دیپلم و 33.3 درصد تحصیلات دانشگاهی داشتند. بر اساس نتایج آزمون 2^χ، بین رفتار پلیس و اصلاح رفتارهای پرخطر موتورسواران ارتباط معنی‌داری وجود داشت (0.004 = p)، اما در سایر موارد مانند تاثیر دوستان و خانواده ارتباط معنی‌داری مشاهده نشد.نتیجه‌گیری: با توجه به این که شرکت‌کنندگان معتقد بودند که پلیس، خانواده، دوستان و سایر رانندگان بر اصلاح و یا تشدید رفتار مخاطره‌آمیزشان موثر می‌باشند، با مداخله در این عوامل می‌توان منجر به کاهش رفتارهای پرخطر راکبان موتورسیکلت شد.

Effective Social Factors on the Exacerbation and Modification of Risky Behavior of Motorcyclists: The Results of an Analytical Study in Tehran, Iran

Background: Traffic accidents on Iran rsquo;s roads cause thousands of deaths and injuries every year. Since traffic behaviors vary in different sociocultural settings, it is necessary to explore factors that facilitate risktaking behaviors among motorcyclists including social factors. Therefore, the purpose of the present study was to determine the effect of social factors on exacerbation and modification of motorcyclists apos__AWT_NOKT_COMMA__ risky behavior.Methods: This crosssectional descriptiveanalytical study was performed from December 2016 to February 2017 using simple random sampling on 138 motorcyclists referred to the clearance headquarter in Tehran, Iran, whose motorcycles were impounded because of a traffic violation. Data were collected through a selfmade questionnaire that has been extracted from previous surveys. To analyze the data, the chisquare test was used via SPSS Software.Findings: The mean age of participants was 26.35 ± 7.50 years with a range of 1656 years which 63.4% of them were single and all were men. The education level of 26.4% was under diploma, 40.3% of them had diploma, and 33.3% had academic education. The results of chisquare test showed that there was a significant relationship between police behavior and reduced risky behavior of motorcyclists (P = 0.004). However, no significant relationship was observed in association with the effect of friends and family.Conclusion: Since the participants believed that police, family, friends, and other drivers had an effective role in exacerbation or modification of their risky behavior, intervening in these factors can reduce motorcyclists rsquo; risky behaviors.