بررسی و پهنه‌بندی غلظت نیترات در منابع آب زیرزمینی شهرستان فریدن با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی

مقدمه: مصرف زیاد کودهای شیمیایی حاوی ازت در زمین‌های کشاورزی شهرستان فریدن، منجر به افزایش غلظت نیترات آب آشامیدنی در برخی از چاه‌های آب زیرزمینی این شهرستان حتی بالاتر از حد مجاز شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی و پهنه‌بندی غلظت نیترات در منابع آب زیرزمینی شهرستان فریدن با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (geographic information system یا gis) انجام شد.روش‌ها: این مطالعه از نوع مقطعی- تحلیلی بود که در آن غلظت نیترات با استفاده از روش اسپکتروفتومتری طبق استاندارد متد مورد سنجش قرار گرفت و نتایج آن با رهنمود سازمان بهداشت جهانی (world health organization یا who) (50 میلی‌گرم در لیتر) مقایسه شد. سپس پهنه‌بندی غلظت نیترات در منابع آب زیرزمینی شهرستان فریدن با استفاده از روش‌های تابع معکوس فاصله وزن‌دار (inverse distance weighting یا idw) و kriging در نرم‌افزار arcgis مورد بررسی قرار گرفت.یافته‌ها: در نیمی از چاه‌های مورد بررسی شهرستان فریدن، غلظت نیترات در مقایسه با رهنمود who بیشتر از حد مجاز بود. پهنه‌بندی غلظت نیترات در منابع آب زیرزمینی این شهرستان با استفاده از gis نشان داد که چاه‌های دارای نیترات بالاتر از حد مجاز، بیشتر در مناطق مرکزی و جنوبی شهرستان فریدن واقع شده‌اند.نتیجه‌گیری: روش‌های آبیاری نامناسب و مصرف بی‌رویه کودهای ازته توسط کشاورزان آموزش ندیده، می‌تواند سبب افزایش نیترات در منابع آب زیرزمینی گردد. بنابراین، باید تمهیداتی در جهت آموزش کشاورزان در رابطه با کاهش مصرف این کودها در نظر گرفته شود.