اثر متقابل الگوهای غذایی و شاخص‌های تن‌سنجی با ابتلا به پوکی استخوان و کاهش تراکم استخوان

مقدمه: پوکی استخوان (osteoporosis)، از بزرگ‌ترین نگرانی‌های سلامت در دنیا محسوب می‌شود. با وجود نتایج مطالعات بسیاری مبنی بر تاثیر تغذیه بر سلامت استخوان، تاکنون تاثیر متقابل آن با عواملی مانند ژنتیک و شاخص‌های محیطی و تغذیه‌ای بررسی نشده است. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی برهم‌کنش الگوهای غذایی و شاخص‌های تن‌سنجی [شاخص توده بدنی (body mass index یا bmi)، نسبت دور کمر به دور باسن (waist-hip ratio یا whr)] با ابتلا به پوکی استخوان و کاهش تراکم استخوان بود. روش‌ها: دریافت‌های غذایی شرکت کنندگان (380 نفر) با استفاده از پرسش‌نامه تکرر مصرف مواد غذایی مورد سنجش قرار گرفت. تراکم مواد معدنی استخوانی (bone mineral density یا bmd) نیز با استفاده از دستگاه تراکم‌سنجی در نواحی مهره‌های کمری و گردن ران ارزیابی گردید. شاخص‌های تن‌سنجی نیز با اندازه‌گیری قد، وزن، دور کمر و دور باسن محاسبه شد. یافته‌ها: پس از تعدیل مخدوشگر‌ها، برهم‌کنش میانه بالای الگوی غذایی سالم و چاقی عمومی (bmi بیشتر از 25 کیلوگرم بر مترمربع) در مدل سوم (مدل تعدیل شده برای سن، جنسیت، کالری، مصرف مکمل، استفاده از ضد آفتاب، فعالیت فیزیکی، تحصیلات و مصرف دخانیات) معنی‌دار و 0.43 (0.95-0.20) به دست آمد و در این افراد خطر ابتلا به پوکی استخوان و کاهش تراکم استخوان 57 درصد کاهش را نشان داد. خطر ابتلا به پوکی استخوان و کاهش تراکم استخوان در افرادی که در میانه پایین الگوی غذایی سنتی قرار داشتند و bmi بیشتر از 25 کیلوگرم بر مترمربع را دارا بودند، کمتر مشاهده شد. همچنین، خطر ابتلا در افرادی که چاقی عمومی داشتند و در میانه بالاتر از الگوی غذایی غربی قرار گرفتند، بیشتر بود. نتیجه‌گیری: اثر متقابل الگوی غذایی و شاخص‌های تن‌سنجی با ابتلا به پوکی استخوان و کاهش تراکم استخوان تنها در افرادی که چاقی عمومی داشتند و در میانه بالای مصرف الگوی غذایی سالم بودند، با کاهش خطر ابتلا همراه می‌باشد.