بررسی عوامل پیشگویی‌کننده خودمراقبتی،آگاهی و باور عمومی در مصرف منطقی آنتی‌بیوتیک‌ها: کاربرد تئوری شناختی اجتماعی

مقدمه: افزایش مقاومت آنتی‌میکروبی، نتیجه افزایش مصرف آنتی‌بیوتیک در مواقع غیر ضروری است. گونه‌های مقاوم و کاهش کارایی آنتی‌بیوتیک‌ها باعث تحمیل هزینه‌های زیادی به سیستم سلامت شده است. پژوهش حاضر، با هدف تعیین عوامل پیش‌بینی کننده خودمراقبتی، آگاهی و باور عمومی در مصرف منطقی آنتی‌بیوتیک‌ها بر اساس تئوری شناختی- اجتماعی در مراجعان مراکز بهداشتی درمانی جنوب تهران طراحی و اجرا شد. روش‌ها: مطالعه حاضر تحلیلی با مشارکت 260 نفر از مراجعان به مراکز بهداشتی درمانی جنوب تهران در سال 1396 انجام شد که به روش تصادفی از 8 مرکز تابعه دانشگاه وارد مطالعه شدند. ابزار جمع‌آوری اطلاعات، پرسش‌نامه محقق ساخته بر طبق تئوری شناختی- اجتماعی بود که شامل اطلاعات جمعیتی شرکت کنندگان و پرسش‌نامه سوالات خودمراقبتی، آگاهی و باورعمومی می‌شد و به روش خودگزارش‌دهی تکمیل گردید. برای تحلیل داده‌ها، از نرم‌افزار spss، آزمون‌های رگرسیون خطی و ضریب همبستگی pearson استفاده شد. سطح معنی‌داری در مطالعه حاضر کمتر از 0.05 در نظر گرفته شد. یافته‌ها: میانگین و انحراف معیار سنی شرکت کنندگان 12.4 ± 36.3 سال بود. از میان سازه‌های تئوری شناختی- اجتماعی، دانش، خودکنترلی و خودمدیریتی سهم معنی‌داری در تبیین خودمراقبتی داشت (0.05 > p). سازه دانش تنها سازه‌ای بود که آگاهی را پیش‌بینی کرد (0.05 > p). سازه دانش، انتظارات پیامد، موانع درک شده و سازگاری عاطفی سازه‌هایی بود که باور عمومی را تبیین نمود (0.05 > p). نتیجه‌گیری: مطالعه حاضر نشان داد که سازه‌های تئوری شناختی- اجتماعی می‌تواند جهت طراحی مداخلات آموزشی برای بهبود خودمراقبتی، آگاهی و باور عمومی در زمینه مصرف منطقی آنتی‌بیوتیک‌ها موثر باشد.