بررسی عوامل موثر بر مصرف روغن زیتون: مطالعه نواحی شهری و روستایی کشور

مقدمه: اهمیت مصرف روغن زیتون از بعد غذایی و اقتصادی، مطالعه در خصوص عوامل موثر بر مصرف آن در بین مناطق شهری و روستایی کشور را با هدف برنامه‌ریزی و ارزیابی سیاست‌های غذایی و سلامت کشور ضروری ساخت. روش‌ها: مطالعه حاضر، با بهره‌گیری از اطلاعات اقتصادی و جمعیتی خانوارهای شهری و روستایی کشور طی سال‌های 1394-1383 که از گزارش‌های مرکز آمار ایران استخراج شد، نقش عوامل قیمتی و غیر قیمتی موثر در مصرف روغن زیتون بر اساس رویکرد داده‌های ادغام شده، مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها: آزمون f limer، برتری مدل تلفیقی بر مدل ترکیبی را نشان داد. بر این اساس، مدل با این رویکرد و نیز با توجه به وجود ناهمسانی واریانس، به صورت حداقل مربعات تعمیم یافته (gls یا generalized least square) برآورد شد. بر اساس مقدار ضرایب برآوردی در هر دو الگوی مربوط به خانوارهای شهری و روستایی، عوامل غیر قیمتی همچون سن، سطح تحصیلات و اشتغال سهم بیشتری از مصرف در مقایسه با قیمت و بودجه داشت. نتیجه‌گیری: توجه به سیاست‌هایی چون آگاهی افراد جامعه در مورد مصرف روغن زیتون و تمرکز آموزش روی همه افراد جامعه با سطوح تحصیلات مختلف مانند آموزش همگانی در مدارس، دانشگاه‌ها و خانه‌های بهداشت، در کنار بهبود سیاست‌گذاری‌ها در جهت سازمان‌دهی مناسب و رفع نواقص موجود در توزیع و فروش این محصولات، به گونه‌ای که امکان دسترسی بیشتر اقشار مختلف جامعه به این نوع روغن فراهم گردد، اهمیت داشته و پیشنهاد می‌شود.