امکان‌سنجی کاربرد میدانی روش میکرواستخراج تک قطره در فضای فوقانی (hs-sdme) در نمونه‌برداری فرمالدئید در هوای محیط کار

مقدمه: فرمالدئید به علت استفاده گسترده در صنایع و مراکز پزشکی و سمیت آن، یکی از مهم‌‌ترین آلاینده‌های هوا شناخته شده و بر همین اساس، نگرانی‌های زیادی در زمینه حساسیت و دقت روش آنالیز این ترکیب به وجود آمده است. مطالعه حاضر با هدف امکان‌سنجی کاربرد میدانی روش میکرواستخراج تک قطره در فضای فوقانی (head space-single drop microextraction یا hs-sdme)، در آماده‌سازی نمونه‌های حاوی فرمالدئید جهت آنالیز با گاز کروماتوگرافی (gas chromatography یا gc) انجام شد.روش‌ها: در این مطالعه تجربی که به صورت مقطعی انجام گرفت، نمونه‌های هوا طبق روش 3500- national institute for occupational safety and health (niosh) از یک شرکت تولید کننده پشم سنگ جمع‌آوری گردید. نمونه‌های مورد بررسی یک بار با روش استاندارد 3500-niosh و بار دیگر با روش hs-sdme و gc مورد آنالیز قرار گرفت و در نهایت، مقادیر غلظت فرمالدئید محاسبه شده در دو روش با هم مقایسه شد.یافته‌ها: بر اساس آزمون paired t، میانگین غلظت فرمالدئید به روش hs-sdme (27/ 1 میکروگرم بر میلی‌لیتر) به طور معنی‌داری کمتر از مقادیر روش niosh (31/ 2 میکروگرم بر میلی‌لیتر) به دست آمد (001/ 0 > p). این مقادیر در روش hs-sdme در نمونه‌های با غلظت متوسط (3-1 میکروگرم بر میلی‌لیتر) و زیاد (5-3 میکروگرم بر میلی‌لیتر) کمتر از مقادیر به دست آمده از روش niosh بود. در غلظت کم (1-1/ 0 میکروگرم بر میلی‌لیتر) نیز میانگین غلظت فرمالدئید در روش hs-sdme کمتر بود، اما اختلاف این مقادیر از لحاظ آماری در این محدوده غلظت معنی‌دار نبود (420/ 0 = p).نتیجه‌گیری: روش hs-sdme می‌تواند در استخراج نمونه‌های فرمالدئید با غلظت‌های کم کاربرد موثری داشته باشد، اما کارایی لازم را در غلظت‌های متوسط و زیاد نخواهد داشت.