بررسی تاثیر آگاهی از حقوق شهروندی بر بروز رفتارهای شهروندی سازمانی با تبیین نقش تعدیلگر سواد رسانه‌ای

در دو دهه اخیر مبحث رفتار شهروندی سازمانی بنا به اهمیت آن در عملکرد سازمانی، به وفور مورد بحث قرار گرفته است در حالی که کمتر تحقیقی به بررسی عوامل برون سازمانی موثر بر آن پرداخته است لذا این تحقیق با بررسی تاثیر آگاهی از حقوق شهروندی بر رفتار شهروندی سازمانی و با در نظر گرفتن کارکنان شهرداری های 7 شهر بزرگ استان سیستان و بلوچستان به عنوان جامعه آماری، بر آن است تا تاثیر مولفه ای برون سازمانی را بر بروز رفتارهای شهروندی سازمانی کارکنان بسنجد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی از نوع همبستگی است. بدین منظر از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی برای نمونه گیری استفاده شد و حجم نمونه معادل 316 تعیین شد. این تحقیق، سواد رسانه ای و یکی از تاثیرگذارترین متغیرها بر آگاهی و ادراک و نگرش افراد در زمانه فعلی را به عنوان متغیر تعدیلگر برای نخستین بار به حوزه مدیریت وارد می نماید. با بکارگیری 3 پرسشنامه و تایید روایی و پایایی آنها، و با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، آزمون های رگرسیون، و مدلسازی معادلات ساختاری، با بهره مندی از نرم افزار amos فرضیات این تحقیق مورد بررسی قرار گرفتند و این نتیجه حاصل شد که نه تنها آگاهی از حقوق شهروندی می تواند بروز رفتارهای شهروندی سازمانی کارکنان شهرداری را افزایش دهد بلکه سواد رسانه ای نیز تعدیلگر قابل توجهی در این رابطه است. لذا مدیران سازمان ها باید توجه داشته باشند که زمان آن رسیده است تا به عوامل فراسازمانی (فراتر از عوامل رفتار فردی، رفتار سازمانی و ساختار سازمانی) برای افزایش رفتارهای شهروندی سازمانی توجه نمایند و نیز نباید از نقش تاثیرگذار سواد رسانه ای بر ادراک و شناخت کارکنان از عوامل مختلف غافل شوند.

investigating the effect of citizenship rights awareness on the occurrence of organizational citizenship behaviors by exploring the moderating role of media literacy

in the last two decades, the concept of organizational citizenship behavior has been widely discussed due to its importance in organizational performance, while less research has examined the external factors affecting it, so this study investigates the impact of citizenship rights awareness on organizational citizenship behaviors as an extra-organizational component through considering the employees working at the municipalities of seven biggest cities of sistan and baluchestan province, iran, as a statistical population. this research introduces media literacy as one of the most influential variables on the knowledge, perceptions and attitudes of people in the present time as a moderating variable for the first time in the field of management. using 3 questionnaires with confirmed validity and reliability, as well as using pearson correlation coefficient, regression tests, and sem, the hypotheses of this research were examined and it was concluded that not only awareness of citizenship rights can cause increasing organizational citizenship behaviors in municipality employees, but also media literacy is a significant modifier in this regard. therefore, managers of organizations should be aware that it is time to pay more attention to extra-organizational factors (beyond the factors of individual behaviors, organizational behaviors and organizational structures) to increase organizational citizenship behaviors while the effective role of media literacy on perception and cognition of employees should not be neglected.introductioncitizenship reflects the links between the individual and society in the form of rights, obligations and responsibilities and provides a framework for the interaction of individuals, groups and institutions (kaldi and purdenhad, 2012). therefore, people’s awareness of their rights not only leads to the establishment and consolidation of social security and welfare, but also this awareness can have positive effects on society and also on the groups in which the individual is a member, such as organizations (jung, 2020). in recent years, attention to the effects of citizenship rights and awareness on social and organizational behaviors has expanded, although there are still few studies to examine the effects of variables such as: awareness of citizenship rights, perceived citizenship rights, and feelings and attitudes toward it.