بررسی نقش برنامه ریزی محله محور در پایداری شهری با رویکرد نوشهرگرایی نمونه موردی: محلات شهری منطقه 14 تهران

برنامه‌ریزی محله محور یعنی چگونگی به کارگیری ظرفیت‌ها و قابلیت‌های اجتماعی محله‌ای است که در آن بر مولفه‌های مشارکتی، آموزش عمومی و توسعه دارایی مبنایی تاکید کردند. نوشهرگرایی نیز با از طریق رویکرد برنامه‌ریزی محله محور بر حفاظت از فضای باز، موثر ساختن حمل ونقل، معکوس‌سازی سرمایه در شهر‌ها، شکل‌دهی به مناطق و نواحی و توسعه‌ی درون‌زا تاکید می‌کند. در همین راستا پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش برنامه‌ریزی محله‌ای در تحقق پایداری شهری با رویکرد نوشهرگرایی در منطقه 14 شهرداری تهران انجام شده است. روش پژوهش توصیفی -تحلیلی بوده است. جمع‌آوری داده‌ها به روش می‌دانی از نوع پیمایشی(پرسشنامه محقق ساخته) انجام شد. ساکنین محلات به عنوان جامعه آماری و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر بوده است و توزیع آن به صورت تصادفی ساده در داخل محلات بوده است. پایای پرسشنامه با الفای کرونباخ(0.82) در سطح مولفه‌های سنجش شد و برای روایی از نظر اساتید و کارشناساس متخصص بهره گرفته شده است. به منظور تحلیل یافته‌های از تحلیل همبستگی چد متغیره و تحلیل فریدمن استفاده گردید. یافته‌های نشان می‌دهد که محلات شهری منطقه 14 به لحاظ شاخص‌های برنامه‌ریزی محله‌ای با رویکرد نوشهرگرایی تفاوت قابل ملاحظه‌ای دارند. از این رو کاربری‌های خدمات موردنیاز، کیفیت حمل ونقلی و کیفیت مسکن در رضایتمندی شهروندان از شاخص‌های برنامه‌ریزی محله‌ای تاثیر‌گذار بودند که باعث شده برخی محلات امتیاز‌های بیشتری بگیرد. در این بین محلات ابوذر و پرستار بالاترین امتیازات از نظر برنامه‌ریزی محله‌ای گرفتند. شاخص‌های مانند مشارکت با ضریب 0.417، اعتماد بین ساکنین و مدیران با ضریب 0.771، کیفیت زندگی با ضریب 0.532 و کیفیت فضای شهری و مسکن با ضریب 0.753 به صورت مستقیم بیشترین تاثیر‌گذاری در تحقق برنامه‌ریزی محله پایدار دارند. همچنین بین مجموعه متغیرهای مستقل(برنامه‌ریزی محله‌ای) و متغیر وابسته تحقیق(پایداری شهری) رابطه همبستگی قوی با ضریب 0.689 وجود دارد.

nvestigating the role of neighborhood-based planning in urban sustainability with the approach of neo-urbanism case example: urban neighborhoods of tehran’s 14th district

in the last half century, a new model of development, based on local and indigenous planning, has gained significant traction. this model advocates for neighborhood-centered planning, aiming to harness neighborhood social capabilities and resources. emphasizing social participation, public education, and the development of essential assets, this approach underscores neo-urbanism’s tenets, including safeguarding open spaces, enhancing transportation, redirecting capital within cities, shaping regions, and fostering endogenous development. the present study investigates the role of neighborhood planning in achieving urban sustainability, utilizing a neo-urbanism approach in district 14 of tehran municipality. employing a descriptive-analytical method, data collection was conducted through a field survey method (researcher-made questionnaire). cochran’s formula determined a sample size of 384 individuals, and questionnaire reliability and validity were assessed. multivariate correlation analysis and friedman analysis were utilized for data analysis.findings indicate significant disparities among urban neighborhoods in the 14th region concerning neighborhood planning indicators aligned with neo-urbanism. factors such as access to essential services, transportation quality, and housing standards significantly impact citizen satisfaction with neighborhood planning, leading to varied neighborhood ratings. notably, abu dhar and narsar neighborhoods achieved the highest scores in neighborhood planning indicators. indicators such as participation (0.417 coefficient), trust between residents and managers (0.771 coefficient), quality of life (0.532 coefficient), and urban space and housing quality (0.753 coefficient) directly influence successful neighborhood planning. furthermore, a strong correlation (0.689 coefficient) exists between independent variables (neighborhood planning) and the research’s dependent variable (urban sustainability).