تحلیل رابطه جرم و تراکم جمعیت در بلوک‌های آماری با استفاده از سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی GIS (مطالعه موردی منطقه اسکان غیررسمی اسلام آباد زنجان)

ازدیاد جمعیت، تراکم شهرها و صنعتی شدن هر چه بیشتر جوامع، پیامدهای مثبت و منفی به همراه دارد. از آنجا که پیامدهای مثبت مقبولیت فراوان و پیامدهای منفی متولی کمتری دارند، پیامدهای منفی پدیده‌های فوقالذکر باری سنگین‌تر از پیامدهای مثبت بر دوش مسئو?ن جامعه میگذارند. جرم پیامدی منفی است که بر رفاه افراد، خانوادهها و جوامع تأثیر گذار است. هدف این پژوهش تحلیل رابطه بین تراکم جمعیت با نرخ وقوع جرایم ارتکابی در منطقه اسلام‌آباد است روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است. برای تحلیل رابطه جرم و تراکم جمعیت از سامانه اطلاعات جغرافیایی و نرم‌افزارهای جانبی crime analysis و case استفاده شده است. جامعه آماری مجموعه جرایم ارتکابی است که در دوره زمانی یک ساله در محدوده منطقه اسلام‌آباد به وقوع پیوسته است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد منطقه اسکان غیررسمی اسلام‌آباد یکی از مهمترین کانون‌های جرم خیز در شهر زنجان است و توزیع فضایی جرایم در این منطقه از الگوی خوشه‌ای و متمرکز پیروی می‌کند. از میان 321 فقره جرم ارتکابی در منطقه اسلام‌آباد بزه شرارت با 19.31 و درگیری و بزه سو مصرف و اعتیاد به مواد مخدر با 19.31 درصد کل جرایم ارتکابی در این محدوده بیشترین فراوانی را دارا هستند. در مقابل بزه کیف زنی و جیب بری با 0.6 درصد جرایم ارتکابی دارای کمترین فراوانی در بین سایر جرایم است. همچنین ارتباط معناداری بین بالا بودن تراکم و ازدحام جمعیت و افزایش ناهنجاری‌های اجتماعی در منطقه اسلام‌آباد مشاهده می‌گردد. به گونه‌ای که تراکم نسبی جمعیت در این منطقه422 نفر در هکتار سکونت دارند، این در حالی است که تراکم نسبی جمعیت در شهر زنجان 69 نفر در هکتار است. بنابراین، تراکم نسبی جمعیت در منطقه اسلام‌آباد 6 برابر بیشتر از متوسط تراکم جمعیت در سایر بخش‌های شهر زنجان است و به همان میزان نرخ وقوع بزهکاری نیز در این منطقه نسبت به سایر بخش‌های شهر بیشتر است.