شناسایی محدوده بافت تاریخی شهر جهرم با رویکرد تحلیل فضایی

مقدمه: امروزه در جریان بازآفرینی بافت‌های مساله دار شهری، بافت های تاریخی به عنوان تجلی‌گاه ابعاد اقتصادی، اجتماعی و تبلور فرهنگ و هویت شهری، مورد تاکید قرار می گیرند و شناسایی محدوده این بافت‌ها نخستین مرحله از بازآفرینی و حفاظت آن‌ها بشمار می آید که یکی از چالش‌های مدیریت شهری و متولیان امور در ایران نیز می باشد. بر این اساس در این پژوهش با هدف شناسایی محدوده بافت تاریخی شهر جهرم، با رویکردی توصیفی – تحلیلی و با استناد به منابع اسنادی و کتابخانه ای شاخص های لازم (19 شاخص) در قالب ابعاد اقتصادی، اجتماعی، کالبدی-فضایی و تاریخی تدوین شده است.روش: ارزیابی شاخص‌ها با رویکرد تحلیل فضایی و با ترکیب دو مدل فرایند تحلیل شبکه ای(anp) و فرایند تحلیل شبکه ای فازی (fanp) با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و نرم افزار  arc gis انجام گرفته است. اطلاعات مورد نیاز جهت کمی سازی و ارزیابی شاخص‌ها، ازمنابعی همچون سرشماری رسمی کشور در سال1395، برداشت‌های میدانی و طرحهای توسعه شهری استخراج و وزن‌دهی شاخص ها در مدل استفاده شده با نظر سنجی از متخصصان، مدیران شهری و پژوهشگران انجام گرفته است.یافته ها: در نهایت، این پژوهش محدوده بافت تاریخی جهرم را در دو پهنه معرفی کرده که در این ارتباط شاخص‌های 1وجود هسته اولیه بازار با وزن ( 0.146) و 2وجود آثار تاریخی ثبت شده با وزن (0.133)  بالاترین امتیاز در تعیین محدوده بافت تاریخی شهر جهرم را به خود اختصاص داده است.نتیجه گیری: باتوجه به یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که اولویت اهمیت ابعاد مطرح شده برای شناسایی بافت تاریخی شهر جهرم به ترتیب ابعاد تاریخی، کالبدی فضایی، اقتصادی و اجتماعی بوده که توجه توامان به همه این ابعاد مورد تاکید قرار گرفته است.

Identifying the historic district of Jahrom using spatial analysis approach

AbstractIntroduction: Today’s, in the process of urban decay regeneration, historic districts are emphasized as the manifestation of economic, social dimensions, and the crystallization of culture and urban identity, based on which identifying the scope of these districts is the first step to regeneration and preserve them. It is also one of the challenges of urban management and those in charge of affairs in Iran. As such, this paper aims to identify the range of historical district of Jahrom city, through a descriptiveanalytical approach and utilizing documentary sources and libraries, the necessary indicators (19 indicators) are gathered in the terms of economic, social, physicalspatial dimensions, and historic.Method: Then, these indicators were investigated using a spatial analysis approach by combining two models of analytical network process (ANP) and Fuzzy Analytic Network Process (FANP) through ARC GIS software. The information required to quantify and evaluate the indicators are collected from some sources such as the official census in 2016, field perceptions, urban development plans, the extracted, and the weighted indicators in the developed model, by surveying the experts, urban management, and researchers.Results: Ultimately, this paper introduced the historic district of Jahrom in two zones. In this way, some indicators (1) the existence of primary market core via weight of 0.146, and (2) the existence of recorded historic monuments with weight of 0.133, obtain the highest scores to determine the historic district of Jahrom.Conclusion: Moreover, the importance of the proposed dimensions has simultaneously been emphasized such as the historical, physicalspatial, economic, and social dimensions, respectively.