تحلیل فضایی فقر شهری از لحاظ شاخص‌های کالبدی در کلان شهر اصفهان

استان اصفهان ، به عنوان صنعتی ترین استان کشور در مدت یک دهۀ گذشته شناخته می شود و به همین خاطر به یکی از مهاجرپذیرترین استان های کشور تبدیل شده است. این مهاجرت بی رویه و کنترل نشده پیامدهای نامطلوبی از جمله حاشیه نشینی و تشکیل محله های فقیرنشین را به دنبال داشته است. بر همین اساس هدف پژوهش حاضر، تحلیل فضایی و پهنه بندی محله های فقیرنشین کلان شهر اصفهان بر اساس شاخص های کالبدی جهت برنامه‌ریزی بهتر برای ساماندهی، توانمندسازی و افزایش کیفیت زندگی آنها است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش آن، توصیفیتحلیلی است. داده های پژوهش از بلوک های آماری(1395) مرکز آمار ایران تهیه شده اند. روش های آماری مورد استفاده برای تحلیل داده ها، مشتمل بر  ahp ، تاپسیس (topsis) وhotspot است. بر اساس یافته های پژوهش، شاخص های قدمت بنا(با امتیاز 246 %)، ریزدانگی(با امتیاز 0.192) و تسهیلات(با امتیاز 0.181) تاثیر بیشتری در شکل گیری پهنه های فقر در کلان شهر اصفهان را داشته اند. شاخص های قدمت بنا و تعداد اتاق به ترتیب بیشترین و کم ترین ضریب تاثیر را داشته اند. بر اساس شاخص نهایی وضعیت فقر از لحاظ شاخص های کالبدی، 30 محله(15.16 %) دارای کیفیت مناسب، 35 محله(18.23 %) دارای کیفیت نسبتاًمناسب، 38 محله(19.79 %) در وضعیت متوسط، 45 محله (23.44 %) در وضعیت نسبتاً نامناسب و در نهایت 22 محله معادل 11.46 % از کل محله ها در وضعیت نامناسبی قرار دارند. در واقع، حدود 35% از محله های کلان شهر اصفهان در وضعیت نامناسبی قرار دارند. نتایج پژوهش بیانگر آن است که محله های دارای ارزش‌های بالاتر از میانگین در مرکز و تا حدودی در جنوب شهر و محله های دارای ارزش پایین تر از میانگین در شرق کلان شهر اصفهان قرار گرفته‌اند.

Spatial Analysis of Urban Poverty in Physical Indicators (Case Study: Isfahan Metropolis)

Isfahan province has been recognized as the most industrialized province in the country for the past decade and has therefore become one of the most migrant provinces in the country. This irregular and uncontrolled migration has had undesirable consequences, including the suburbanization and the formation of slums. Accordingly, the purpose of the present study is spatial analysis and zoning of slums of Isfahan metropolitan area based on physical indicators for better planning for organizing, empowering and enhancing their quality of life. This study is an applied one and its method is descriptiveanalytical. The research data were obtained from Statistical Blocks of Iran Statistical Center (2016). Statistical methods used for data analysis include AHP, Topsis and Hotspot. Based on finding, the indexes of age of the building (246%), building materials (0.192), and facilities (0.181) had a greater impact on the formation of poverty zones in the Isfahan metropolitan area. Building age indicators whit (246%) and number of room’s whit (096%) respectively, have the highest and lowest impact coefficients. Based on the final index of poverty status in terms of physical indices, 30 neighborhoods (15.16%) are of good quality, 35 neighborhoods (18.23%) are of relatively poor quality, 38 neighborhoods (19.79%) are in moderate condition, 45 neighborhoods. (23.44%) are in poor condition and finally 22 neighborhoods (11.46%) are in poor condition. In fact, about 35% of Isfahan metropolitan areas are in poor condition. The results indicate that neighborhoods with higher than average values are located in the center and partly south of the city and neighborhoods with lower than average values are located east of the metropolitan area of Isfahan.