تحلیل ساختار فضایی شهر با تاکید بر خصلت همپیوندی و اتصال فضایی در کلان‌شهر تبریز

ساختار فضایی حاکم بر شهرها به روابط متقابل و عوامل مختلفی بستگی دارد و این روابط در مقیاس شهری بزرگ، دارای پیچیدگی و درهم‌تنیدگی خاصی است. لذا اهمیت نگرش به ساختار فضایی شهر، دارای اهمیتی زیادی است. کلان‌شهر تبریز همچون سایر کلان شهرهای ایران با رشد سریع جمعیت مواجه بوده و این مسئله باعث پیچیدگی های کالبدی و فضایی و در نتیجه موجب پیچیدگی شناخت و تحلیل سازمان و ساختار فضایی آن شده است؛ هدف اصلی پژوهش حاضر شناخت ساختار فضایی کلان‌شهر تبریز با روش چیدمان یا پیکره بندی فضایی است. روش پژوهش به‌صورت کمی و از نوع توصیفیتحلیلی است. محدوده مورد مطالعه کلان‌شهر تبریز و واحد تحلیل محورهای اصلی و شریان های درجه یک و درجه دو شهر بوده است. داده های مورد استفاده در پژوهش حاضر به روش کتابخانه ای و میدانی گردآوری شده است. روش تجزیه وتحلیل داده های به دست آمده با استفاده از تکنیک تحلیل چیدمان فضا و تحلیل اصول هم پیوندی، اتصال و انتخاب بوده است. همچنین بعد دیگر روش تحلیل توجه به ابعاد عملکردی فضا در قالب پراکندگی کاربری های تجاری و خدماتی و همچنین نظریه حرکت طبیعی بوده است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که هم پیوندی مسیرهای منتهی به مرکز شهر و بخصوص بازار مرکزی شهر به میزان 85/0، بیشتر از سایر بخش های شهر است و این هم پیوندی در محور امام خمینی (ره) و محورهای منتهی به آن از میزان بیشتری برخوردار بوده است. از نظر اصل اتصال و انتخاب نیز دو محور امام خمینی (ره) و 22 بهمن با مقدار 21 و 2/1 از میزان بالاتری برخوردار است. در نتیجه انتقال عملکرد و تمرکز حرکت از مرکز شهر به‌طرف غرب در امتداد مسیرهای اصلی و امکان شکل گیری هسته های عملکردی در طول این محورها پیش بینی می شود.

Analyzing the spatial structure of the city with an emphasis on spatial connectivity and connectivityMetropolis of Tabriz

The spatial structure of cities depends on interactions and various factors, and these relations is a particular complexity and entanglement on a large urban scale. the main goal of this research Understanding the spatial structure of the metropolitan area of Tabriz by spatial layout or configuration. The research method is quantitative and descriptiveanalytic. The study area is the Tabriz Metropolitan Research Center and the main axis analysis unit and 1st and 2nd grade arteries. The data used in the present study were collected by library and field method. The method of analyzing the data obtained using the space layout analysis technique and analysis of the principles of interconnection, connection and selection. Another aspect of the analysis is the consideration of the functional dimensions of space in the form of the dispersion of commercial and service users as well as the theory of natural motion. The results show that the association of the routes leading to the city center and especially the central bazaar of the city is 0.85, more than other parts of the city, and this integration in the center of Imam Khomeini and the axes it has led to more of it. In terms of the principle of connecting and choosing, the two axes of Imam Khomeini (RA) and 22 Bahman are 21 and 1.2 times higher.