بررسی روند شدت و فراوانی پدیده خشکسالی، به موازات تغییرات بارش در استان سمنان در دهه‌های اخیر

دانشمندان به این باور رسیده‌اند که خشکسالی‌های دهه‌های اخیر نشانه روشنی از تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی بوده است. این امر سبب شده تا بسیاری از مناطق دنیا بویژه نواحی خشک و نیمه خشک، این پدیده را را با فراوانی بیشتر و شدت‌های زیادتر تجربه کنند. استان سمنان نیز در کمربند خشک و نیمه خشک کره زمین واقع شده و خشکی ذات استان مذکور می‌باشد. بررسی روند تغییرات بارش منطقه با استفاده از کاربرد روش‌های معمول بر سری‌های زمانی بارش (نابهنجاری‌ها، میانگین متحرک و معادلات رگرسیون) طی دو دهه اخیر مبین آن است که میانگین بارش، تعداد روزهای بارانی و برفی کاهش یافته است. اما حداکثر بارش‌های 24 ساعته در این استان افزایش یافته که این امر مبین تشدید خشکی و افزایش شدت و فراوانی پدیده خشکسالی در این منطقه می‌باشد. به منظور پایش خشکسالی و تحلیل خصوصیات آن در استان سمنان از داده‌های بارش ماهانه ایستگاه‌های سینوپتیک منطقه طی دوره آماری 1386- 1365 شمسی استفاده شده است. در مطالعه حاضر با استفاده از سری‌های زمانی spi تداوم، شدت و فراوانی خشکسالی‌ها برای مقیاس‌های زمانی 3، 6، 9، 12، 24 و 48 ماهه تعیین شده است. سپس با استفاده از توزیع پیرسون، شدت خشکسالی برای تداوم‌های 2، 4، 6 و 8 ماهه با دوره برگشت 2، 3، 5، 10، 25 و 50 ساله برای هر یک از ایستگاه‌ها محاسبه و منحنی‌های شدت – مدت و دوره برگشت ترسیم گردید. نتایج نشان داد که در سطح استان حدود 3/1 (5/30 درصد) از طول دوره آماری با انواع خشکسالی مواجه بوده و روند آن از غرب به شرق افزایشی است. حداکثر شدت و تداوم خشکسالی‌ها به ترتیب متعلق به حاشیه غربی و مرکز استان می‌باشد. شدت و تداوم دوره‌های با پدیده خشکسالی در سال‌های اخیر نسبت به دوره آماری به طور محسوسی، به موازات تغییرات بارش در استان، رو به افزایش می‌باشد.