تحلیل عوامل محیطی تسهیل‌کننده سرقت (خودرو و لوازم آن) در تهران با توجه به رویکرد پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی

کلانشهرها همواره از دغدغه های امنیتی بالایی برخوردارند. آمار جرم کشور حاکی از آن است که کلانشهر تهران به دلیل شرایط خاص فضایی و جغرافیایی دارای بالاترین آمار جرم و جنایت بین شهرهای کشور می باشد (کارگر، 1385: هجده و علی اکبری، 1383: 49). یکی از شایع ترین این جرایم، سرقت بویژه خودرو و اجزای آن است که مسایل و چالش های فراوانی برای شهروندان و مدیران شهری ایجاد نموده است. از رویکردهای نظری مهم تفسیر کننده شکل گیری کانون های جرم، پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی است. این مقاله مستخرج از رساله دکتری با عنوان عنوان: «ارایه الگوی مکانی-فضایی کاهش جرایم (سرقت) شهری؛ نمونه موردی کلانشهر تهران» است. پژوهش حاضر بدنبال آن است که دریابد کدام عوامل و شرایط محیطی به تسهیل وقوع سرقت خودرو و لوازم آن در این شهر کمک می کند؟ روش تحقیق، توصیفی تحلیلی است. پس از مطالعات نظری، از طریق نرم افزارهای زیرمجموعه سیستم اطلاعات جغرافیایی، کانون های جرم سرقت خودرو و لوازم آن شناسایی شده و سپس با مشاهده میدانی، عوامل و شرایط تسهیل کننده، بررسی شد تا رابطه بین آندو کشف گردد. نتیجه نشانگر آن است که عمده کانون های جرم سرقت خودرو و ولازم آن در منطقه 10 و سپس 5 قرار دارد. رعایت ضعیف قلمروگرایی، نظارت اندک ساکنین بواسطه نوع طراحی نامناسب، حضور پایین افراد در فضاها بدلیل فقدان برنامه ریزی، رعایت ناچیز استانداردهای کاربری زمین و وجود دیوارها و پنجره های کثیف و مخروبه از عمده عوامل و شرایطی است که در همه کانون های جرم خیز حاکمیت داشت.