مکان گزینی و سطح بندی پارک های ناحیه‌های شهر زابل با استفاده ازمدل TOPSIS و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)

امروزه اهمیت تفریحی فضا های سبز شهری بر کسی پوشیده نیست. این فضاها به دلیل نقشیکه در حفظ و تعادلِ محیط زیست شهری، کاهش میزان آلودگی هوا و پرورش روحی و جسمی ساکنان شهر ایفا می کنند، ارزشمند هستند؛ لذا جوامع مختلف شهری برای ایجاد و استفاده حداکثری از این فضاها در ابعاد مختلف (مکان گزینی، دسترسی، راحتی، زیبایی و توزیع مناسب آن‌ها در محلات شهر) برنامه ریزی‌های مختلفی با هزینه‌های سرسام آور انجام می دهند. شهر زابل به عنوان نمونه مورد مطالعه در تحقیق حاضر، از لحاظ داشتن مولفه‌های یاد شده در وضعیت مناسبی نیست و همین مسیله باعث شده با استقبال کم خانواده‌ها روبرو شود. با توجه به این مسیله هدفِ تحقیق، اولویت بندی پارک های ناحیه‌های شهر زابل با توجه به داشتن مولفه‌هایی نظیر زیبایی، امنیت، توزیع مناسب در سطح شهر و مساحت کافی برای خدمات است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی، مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، تحلیل های مدلی- سیستمی و بررسی‌های میدانی است. برای این منظور، ابتدا اولویت بندی پارک ها در شش گام در قالب مدل topsis انجام گرفت و سپس داده‌های مکانی هر یک از پارک ها وارد محیط gis شد تا سطح بندی پارک ها انجام گیرد. در نهایت داده‌های حاصل از دو روش با هم ترکیب شده و پس از بررسی‌های میدانی، نتایج نهایی به صورت تعیین بهترین پارک شهر و اولویت بندی‌های مربوط به آن‌ها به دست آمد. نتایج نشان داد که پارک ملت با رتبه (0.84) بهترین پارک و در اولویت نخست قرار دارد. پارک یعقوب لیث با رتبه (0.815) در اولویت دوم و پارک غدیر با رتبه (0.2092) در اولویت سوم قرار گرفته است. همچنین مدل topsis را با دو مدل دیگر از مدل های مکانیابیمقایسه کرده ایم (مدل electre و مدل میزان سنج گاتمن) و نتایج بدست آمده در آنها همان اولویت بندی پارکها در شهر زابل که با مدل topsis بدست آمد، را نشان می دهد. بنابراین استفاده از مدل های کاربردی می تواند ما را در استفاده بهتر از کاربری‌های زمین شهری وآماده کردن کاربری‌های دیگر بهره مند کند و از دوباره کاری‌ها، که هزینه زیادی را ایجاد می کند، جلوگیری کرد.