ارزیابی سطح توسعه یافتگی مناطق روستایی شهرستان سبزوار با تلفیق روش‌های تحلیل عاملی و تاکسونومی

شناخت درجه‌ توسعه‌‌یافتگی مناطق مختلف و بررسی و مقایسه‌ سطح برخورداری آن‌ها‌ به منظور برنامه‌ریزی نواحی روستایی امری ضروری است. طرح‌ریزی الگوهای تحلیل مکانی با روش‌ها و الگوهای متفاوتی صورت می‌پذیرد. این الگوها به دلیل ساختار اطلاعاتی آن‌ها از یک سو و پیچیدگی‌ها، محدودیت‌ها و ویژگی‌های اجتماعی- اقتصادی نواحی از سوی دیگر، خطاهای آماری سطوح توسعه یافتگی را برای برنامه‌ریزان به وجود می‌آورند. در این مقاله تلاش شده با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی، هم‌خطی بین شاخص‌ها حذف و شاخص‌های اولیه به تعدای فاکتور یا عامل خلاصه‌ گردد و سپس با استفاده از تکنیک تاکسونومی عددی، درجه‌ توسعه ‌‌یافتگی مناطق روستایی شهرستان محاسبه‌گردد. یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهد که استفاده از دو تکنیک تحلیل عاملی و تاکسونومی عددی باعث شده تا نتایج حاصله با واقعیت‌های موجود در عرصه‌ روستایی شهرستان، تطبیق بیشتری داشته باشد. به لحاظ سطح توسعه یافتگی در محدوده‌ مورد مطالعه، درسطح دهستان، دهستان‌های باشتین و کوه‌همایی با درجه توسعه یافتگی388/0و947/0به ترتیب برخوردارترین و غیر برخوردارترین مناطق روستایی هستند. با توجه به یافته‌های تحقیق، راهکارهایی شامل توسعه و گسترش خدمات رفاهی و عمرانی، سیاست عدم تمرکز در ارایه‌ خدمات روستایی، ارتقای ظرفیت‌های تولیدی و اشتغال در مناطق روستایی و غیره برای ارتقای سطح برخورداری مناطق روستایی محروم پیشنهاد شده است