بررسی مناسب ترین روش تعیین ضریب زبری و ارزیابی تراز سطح آب در دوره بازگشت های مختلف با تغییرات ضریب زبری در بخشی از رودخانه گرگانرود

سیل یکی از پدیده هایی است که می تواند همه ساله خسارات جانی و مالی فراوانی را پدید آورد. در برنامه های مقابله با سیل، پیشگیری های غیر سازه ای، از جمله پهنه بندی خطر سیل، از توجیه اقتصادی بیشتری برخوردار هستند. در این تحقیق جهت تعیین مناسب ترین روش تعیین ضریب زبری برای بخشی از محدوده رودخانه گرگانرود از نرم افزار hec-ras استفاده شد. به این منظور ابتدا با کمک اکستنشن hec-georas اطلاعات مورد نیاز تعیین و استخراج گردید، آن گاه از طریق مشاهدات صحرایی، اقدام به برآورد ضریب زبری با سه روش کاون، چاو و سازمان مدیریت و برنامه ریزی و رابطه مانینگ گردید. سپس مقادیر دبی چهار سیل اندازه گیری شده به طور همزمان در محل ایستگاه هیدرومتری تمر و حاجی قوشان به همراه مقادیر ضریب زبری حاصل از سه روش مذکور به نرم افزار وارد شد و تراز سطح آب برای هر دبی محاسبه گردید. درنهایت تفاوت مقادیر تراز سطح آب محاسباتی با تراز سطح آب مشاهده شده در محل ایستگاه هیدرومتری بوسیله پارامتر آماری ریشه میانگین مربع خطا مقایسه شدند. در ادامه ضریب زبری حاصل از روش منتخب از طریق مدل hec-ras کالیبره شد. نتایج نشان داد که روش سازمان مدیریت و برنامه ریزی به عنوان بهترین روش تعیین ضریب زبری در تحقیق حاضر انتخاب گردید، پس از آن به ترتیب روش کاون، چاو به عنوان روش مناسب در تعیین ضریب مانینگ اولویت بندی شدند . سپس جهت بررسی اثر ضریب زبری های برآورد شده از روش های مختلف بر تراز آب در دوره بازگشت های مختلف اقدام به مقایسه مقادیر تراز آب برآورد شده در دوره بازگشت های مختلف گردید. نتایج نشان می دهد که در دوره بازگشت های پایین تر، ترازهای محاسبه شده حاصل از اعمال ضرایب زبری مختلف دارای مقادیر نزدیک به هم و مشابه بوده و با افزایش دوره بازگشت این اختلاف بیشتر می شود، که این امر می تواند مبین تاثیر متفاوت روشهای برآورد ضریب زبری در دبی های با دوره بازگشت بالا باشد.