تحلیل فضایی مطلوبیت فضاهای عمومی پیرامون حرم عبدالعظیم حسنی (ع) شهر ری با رویکرد پایداری

هدف این پژوهش، تحلیل شاخص‌های مطلوبیت در فضاهای عمومی پیرامون حرم عبدالعظیم حسنی (ع) در منطقه 20 شهرداری تهران است. ابزار گردآوری داده‌های پژوهش پرسشنامه محقق‌ساخته می‌باشد که پایایی آن با آزمون آلفای کرونباخ با ضریب 0.781 تایید شده است. جامعة آماری تشکیل شده از حدود 1200 نفر از کسبة محدوده مورد مطالعه بوده که از میان آن‌ها تمامی کسبه‌ای (75 نفر) که بیش از 20 سال سابقة کسب در محل داشته‌اند، انتخاب گردیدند. نمونه‌های تحقیق، 25 شاخص مطلوبیت فضا را که در سه بعد کالبدی- محیط زیستی، اجتماعی – فرهنگی و اقتصادی در طیف‌‌ لیکرت دسته‌بندی شده‌اند، مورد ارزیابی قرار دادند. برای آزمون تی تک نمونه‌ای از نرم‌افزار spss و ابزار میان‌یابی از kriging و نیز symbology در سیستم اطلاعات جغرافیایی برای تحلیل داده‌ها استفاده شد. تلفیق تحلیل موضوعی و موضعی (فضایی) روش بدیعی بوده که در این پژوهش اجرا گردید. نتایج پژوهش دلالت بر سطح متوسط مطلوبیت دارند. با اینکه برخی از شاخص‌های بعد اجتماعی- فرهنگی مثل امنیت اجتماعی بسیار پایین هستند، در مجموع در این بعد، مطلوبیت فضا بالاتر است. اقدامات صورت گرفته بیش‌تر کالبد فضا را هدف قرار داده‌اند. ولی موضعی بودن اقدامات و بی‌توجهی به میراث فرهنگی و غفلت از ضرورت پیوند با گذشته و هویت مکان سبب شده که این اقدامات حتی در بعد اخیر نیز سطح رضایت‌بخشی از مطلوبیت فراهم نیاورند. در ارتقای مطلوبیت فضاهای مورد مطالعه، هماهنگی و مشارکت سیاست‌گذاران، برنامه‌ریزان و مدیریت شهری از یک سو تولیت آستان و اداره اوقاف از سوی دیگر و ذی‌نفعان (کسبه محل) ضرورت حتمی دارد.

spatial analysis of desirability of public spaces around abdolazim hassani ‎shrine in shar-e rey viewed from sustainability approach

the purpose of this research is to analyze the indicators of desirability in public spaces around of abdolazim hassani shrine in district 20 of tehran municipality. the data was obtained by a questionnaire‎. sample people including 75 business men who have occuppied in the study area for at least 20 years, were selected among the total 1200 people as the responders. they should have evaluated 25 indicators of the space desirability which are classified into physical-environmental, social–cultural, and economic dimensions in accordance to the likert ranges. one sample t-test in spss software and kriging tools in gis were used to analyze the data. combining subjective and spatial analysis is the novelty of this research. findings indicate an average level of desirability. although some indicators of the socio-cultural dimension, such as social security, are very low, in this dimension, the desirability of the space is in higher level. the measures taken have mostly targeted physical dimension of the space. however, very few actions, and ignoring the cultural heritage and neglecting the need to connect with the past and the identity of the place, have caused these measures, even in the dimension, do not provide a satisfactory level of desirability. in order to promote the desirability of the studied spaces, participation of policy makers, planners and urban management on the one hand, and the managers of the shrine, the vaqf organization, and the stakeholders (local merchants) on the other hand are essential.