باززنده سازی مراکز محله‌‌های سنتی براساس مفاهیم نظریه ساختارهای زنده الکساندر‌‌‌‌‌‌، مطالعه موردی: محله حکم‌آباد تبریز

مطالعه حاضر با هدف تدوین راهنمای طراحی برای مدیران اجرایی در حوزه باززنده سازی شهری بر مبنای نظریه ساختار زنده کریستوفر الکساندر اجرا گردید. حکم‌آباد‌‌‌‌‌‌، یکی از محلات سنتی شمال غربی تبریز می‌باشد‌‌‌‌‌‌، مرکز ساختارمند و چهار میدان تاریخی آن به‌عنوان مرکز زنده واجد ارزش بود که امروزه‌‌‌‌‌‌، به دلیل تحولات دوره مدرن‌‌‌‌‌‌، در حلقه‌ای از فضاهای ناکارآمد احاطه گردیده است و «ساختار زنده» آن تضعیف شده است و باززنده سازی آن ضرورت می‌یابد. مطالعه حاضر با روش توصیفی‌‌‌-تحلیلی مبتنی بر رویکرد کیفی انجام شد‌‌‌‌‌‌، با تبیین مفاهیم نظریه ساختار زنده‌‌‌‌‌‌، شاخص‌های تحقیق استخراج شد و با توجه به راهبرد مطالعه که به صورت نمونه موردی می‌باشد‌‌‌‌‌‌، بسط و ارزیابی شاخص‌های استخراج شده در نمونه موردی مطالعه یعنی مرکز محله حکم‌آباد مورد مطالعه قرار گرفت. رویکرد متفاوت این مطالعه در مقایسه با مطالعه‌‌های پیشین در این است که نوشتار حاضر به دنبال بسط «اصول نظریه ساختار زنده» به‌عنوان راهکارهای طراحی در حوزه «باززنده سازی محلات سنتی» می‌باشد که تاکنون موضوع مطالعه نبوده است. نتایج حاصل بیانگر موفق بودن بسط اصول «مقیاس ‌های مختلف»‌‌‌‌‌‌، «مراکز نیرومند»‌‌‌‌‌‌، «مرزها»‌‌‌‌‌‌، «تکرار متناوب»‌‌‌‌‌‌، «فضای معین»‌‌‌‌‌‌، «شکل خوب»‌‌‌‌‌‌، «تقارن موضعی»‌‌‌‌‌‌، «انسجام و ابهام عمیق»‌‌‌‌‌‌، «تضاد»‌‌‌‌‌‌، «درجه‌بندی»‌‌‌‌‌‌، «ناهمگونی»‌‌‌‌‌‌، «پژواک»‌‌‌‌‌‌، «فضای خالی»‌‌‌‌‌‌، «سادگی و آرامش درونی»‌‌‌‌‌‌، «جدایی‌ناپذیری»‌‌‌‌‌‌، در تقویت کیفیت حیات در مرکز محله می‌باشد.

regeneration of traditional neighborhood centers based on the concepts of alexander's living structures theory, case study: hokm abad neighborhood of tabriz

the purpose of this study is to develop a design guide for executives in the field of urban regeneration based on the theory of living structure of christopher alexander. hokm abad is one of the traditional neighborhoods in thenorthwest of tabriz. it has been weakened and needs to be regenerated. descriptive-analytical method based on qualitative approach, by explaining the concepts of living structure theory, research indicators are extracted, and according to the research strategy, which is a case study, the development and evaluation of indicators extracted in the case study sample, i.e., the center of hokm abad neighborhood was studied. a different approach of this research compared to previous researches is that the present article seeks to develop the principles of living structure theory as design solutions in the field of revitalization of traditional neighborhoods which has not been the subject of research so far.the results indicate the successful of 15 principles of the living structural theory, namely levels of scale, strong centers, boundaries, alternating repetition, positive space, good shape, local symmetries, deep interlock and ambiguity, contrast, gradients, roughness, echoes, the void, simplicity and inner calm, and not-separateness, in strengthening the quality of life in the center of the neighborhood.