تحلیل توزیع فضایی کاربری‌های زمین شهری در شهر اهواز، مطالعه موردی: منطقه سه

این مطالعه با هدف تحلیل الگوی پراکنش کاربری ‌های زمین در منطقۀ سه شهر اهواز انجام شد. کاربری ‌های زمین در سطوح منطقه، ناحیه و محله با محاسبۀ کمی شاخص ‌های فشردگی، هیرشمن- هرفیندال، گسستگی، تنوع سیمپسون، آنتروپی، تراکم زمین ساخته شده و ابزارهای تحلیلی موجود در نرم افزار arcgis از جمله تحلیل‌ های ann، dd و gwr مورد ارزیابی قرار گرفتند. بنابراین تحقیق حاضر با هدفی کاربردی و روشی توصیفی انجام شد و داده‌ها با شیوه ای کتابخانه‌ ا‌‌ی جمع‌ آوری شدند. گفتنی است که تاکنون معدود ‌مطالعه ‌ای در ارتباط با ارزیابی الگوی توزیع کاربری‌ ها با استفاده از روش ‌های ‌به کار رفته و همچنین با مورد منطقه سه شهر اهواز انجام شده است. مطالعه نشان داد که سرانۀ موجود کاربری ‌های زمین در منطقۀ سه شهر اهواز به میزان 12 مترمربع از سرانۀ استاندارد بالاتر بود. ناحیۀ دو دارای ‌بیش‌ترین تراکم و فشردگی و ناحیۀ سه دارای ‌بیش‌ترین پراکندگی بود. با وجود این، الگوی توزیع کاربری ‌های ناحیۀ سه، ترکیب، تنوع، تمرکز و پیوستگی ‌بیش‌تری را نشان داد. توزیع فضایی 46 درصد از کاربری ‌ها به صورت بسیار خوشه‌ ای و جهت ‌گیری کاربری ‌ها به سمت مرکز منطقه، از مطلوبیت برخوردار بود. این جهت ‌گیری موجب جذب جمعیت در مرکز منطقه شد. به عنوان نتیجه، کاربری ‌های زمین در منطقۀ سه شهر اهواز از توزیع مناسبی برخوردار نیستند و لازم است طرحی برای ساماندهی کاربری اراضی چیده شود.

analysis of spatial distribution of urban land uses in ahwaz city, case study: district 3

this study was conducted with the aim of analyzing the distribution pattern of land uses in the district 3 of ahvaz. land uses were evaluated at the regional, district and neighborhood levels by calculating indices of compactness, herfindahl-hirschman, fragmentation, simpson’s diversity, entropy, built-up land density, and analytical tools available in arcgis software, including ann, dd and gwr analyzes. therefore, this research was done with a practical purpose and a descriptive method, and the data was collected by a library method. it should be mentioned that so far a few articles have been written on the evaluation of the pattern of land use distribution by these methods and also on the case of the district 3 of ahvaz. the study showed that in the district 3 of ahvaz city, the existing per capita land uses wer 12 m2 higher than the standard per capita. zone 2 had the highest density and compactness and zone 3 had the highest dispersion. despite this, the pattern of distribution of land uses in the zone 3 showed more mixture, diversity, concentration and continuity. spatial distribution of 46% of land uses was highly clustered and the land use direction towards the center of the district was favorable. this orientation attracted the population in the center of the district. as a result, land uses in three ahvaz regions do not have proper distribution and it is necessary to prepare a plan to organize land use.