ادوار تاریخی شناخت «دیگری» در غرب و شرق با تاکید بر نگاه محققان معاصر

هر تمدن یا فرهنگی در گذرگاه تاریخی خویش خواسته یا ناخواسته نوع نگاه خاص و متمایزی به «غیر» و «دیگری» دارد. این پژوهش، بر آن است تا دوره‌های تاریخی شناخت «دیگری» در غرب و شرق را بررسی و دوره‌بندی نماید. کوشش شده است که بر خلاف تقسیم‌بندی‌های رایج، از نگاه‌های صرفا سیاسی فاصله گرفته و بیشتر از منظر فرهنگی و تمدنی واکاوی شود. هم‌چنین تقسیم‌بندی‌ها نه صرفا‌ً بر حوادث تاریخی، بلکه بر وجود «ویژگی‌های مشترک» در شناخت «دیگری» در بستر تاریخی شرق و غرب استوار گردد. بر این اساس روابط شرق و غرب به چهار دوره کلان تقسیم شده است. در نسبت غرب با شرق می‌توان چهار دوره: عصر باستان، عصر ایمان، دوران قدرت دانش بنیان و عصر پسااستعماری را نام برد و در نسبت شرق ـ با تاکید بر ایران ـ با غرب می‌توان چهار دوره: عصر باستان، عصر ایمان، دوران آشفتگی و تحیر و دوره نگاه واکنشی و انفعالی را ذکر کرد.