شناخت ویژگی های محتوایی و شکلی فرمان های دوره ی اول قاجاری

در تحقیقات تاریخی، اسناد و مدارک مکتوب به عنوان منابع دست اول از اعتبار و جایگاه خاصی برخوردارند. از جمله‌ی این اسناد و مدارک، فرمان های پادشاهان می‌باشد که در بررسی دقیق‌ وقایع سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی اهمیت فراوان می‌یابند؛ و امروزه از مهمترین منابع پژوهش می باشند، زیرا حاوی مطالب و نکات بسیاری درباره ی مسایل تاریخی، فرهنگی، هنری، سیاسی، اقتصادی، جغرافیایی، اجتماعی، قضایی، مالی و نظامی هستند. در واقع، فرمان ها، دیدگاه بالاترین نهاد تصمیم‌گیری حکومت است و مطالب آن تا حد زیادی فاقد حب و بغض است، و برخی زوایای تاریک تاریخ؛ از جمله چگونگی و چرایی عزل یا نصب مقامات حساس حکومتی، تصویب یا لغو مقررات کشوری و... را روشن می‌نمایند. در این پژوهش فرمان های قاجاری از آغاز حکومت ایشان تا عهد ناصری مورد مطالعه قرار گرفته، اجزای گوناگون این فرمان ها شرح، و جایگاه آنها در تاریخ دوران قاجاری و بازسازی آن، تبیین می‌شود. در نهایت، نشان داده خواهد شد، چگونه یک سند به بازخوانی یک نکته مبهم تاریخی یاری می‌رساند.