|
|
بررسی دیدگاههای کلامی و رویکرد روشی ابن قبه رازی در رسالهی «نقض کتاب الاشهاد»
|
|
|
|
|
نویسنده
|
کریمی قهی منصوره ,ولوی علی محمد ,جمیلی فاطمه ,امیرخانی مهناز
|
منبع
|
مطالعات تاريخ فرهنگي - 1390 - دوره : 3 - شماره : 9 - صفحه:89 -105
|
|
|
چکیده
|
بررسی آثار کلامی متکلمان امامیه، نشان میدهد که آنها رویکردهای روشی مختلفی جهت اثبات عقاید، به کار گرفتند. این متکلمان گاه با اتکا به اصالت نص، از اخبار، نصوص و روشهای نقلی جهت اثبات عقاید بهره گرفتند، گاه با رویکردی عقلگرایانه به اثبات دیدگاههای کلامی خویش پرداخته و از روشهای استدلالی مبتنی بر مقدمات عقلی جهت تبیین اندیشههای دینی استفاده کردند. در این مقاله، ضمن واکاوی دیدگاههای کلامی و رویکرد روشی ابن قبه رازی، به این سوال پاسخ میدهیم: ابن قبه با چه رویکردی، به اثبات عقاید کلامی امامیه پرداخته و روش وی با متکلمان پیشین چه تفاوتی داشته است؟ متن مورد بررسی در این مقاله، رسالهای از ابن قبه در رد کتاب الاشهاد ابوزید علوی است. بخش مهمی از رساله، در اثبات مسیله امامت و غیبت محمد بن حسن عسکری و بخش دیگر اثبات امامت در شاخه حسینی فرزندان حضرت علیعلیهالسلام و ذکر ویژگیهای امام است. در این مقاله با استفاده از روش تحلیل محتوا و رویکردی توصیفی به بررسی آرا کلامی ابن قبه پرداخته و رسالهی او از دو منظر محتوایی و روششناسی مورد تحلیل قرار گرفته است. این پژوهش نشان داد؛ ابن قبه با رویکردی استدلالی و با استفاده از اخبار متواتر و مشهور و چینش آن در قالب استدلال، به اثبات نظریه امامت منصوص و رد دیدگاهها و شبهات زیدیه پرداخته است. ابن قبه، با کاربرد ادله نقلی، از رویکرد عقلی هشام بن حکم ـ رویکرد استدلالی مبتنی بر مقدمات عقلی و حسی ـ فاصله گرفته و با دیگر متکلمان نصگرای امامیه همسو شده است.
|
کلیدواژه
|
ابن قبه رازی ,ابوزیدعلوی ,«نقض کتاب الاشهاد» ,رویکرد روشی ,متکلم ,زیدیه ,امامیه ,Ibn-Ghebeh-Razi ,Abuzeid-Alavi ,Violation Of Ketab- Al-Ashhad ,Method Approaches ,Theologian ,Zaidis ,Imamie
|
آدرس
|
دانشگاه الزهرا (س), دانشجوی دکتری تاریخ اسلام, ایران, دانشگاه الزهرا (س), استاد گروه تاریخ و عضو هییت علمی, ایران, دانشگاه الزهرا (س), استاد گروه علوم اجتماعی و عضو هییت علمی, ایران, دانشگاه الزهرا (س), استاد گروه فلسفه و عضو هییت علمی, ایران
|
پست الکترونیکی
|
amirkhani@alzahra.ac.ir
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Authors
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|