انگاره‌«اشه» ایرانی و تاثیر آن در شکل‌ گیری مفهوم «عدالت» افلاطونی

مسئله‌ مقاله ‌حاضر بررسی وجوه تشابه و نیز امکان تاثیرپذیری فلسفه‌ سیاسی یونان باستان از اندیشه‌سیاسی ایرانشهری به‌ طور عام و مفهومِ عدالت افلاطونی از مفهوم اشه ‌ایرانشهری به ‌طور خاص است. مقاله درصدد پاسخ به این سوال است که آیا امکان تاثیرپذیری اندیشه ‌افلاطون در طرح بحث فضیلتِ عدالت از آموزه‌اَشه‌ایرانشهری فرضیه‌ای محتمل است؟ با روش شروط منطقی چهارگانه‌شوخین و تحلیل مضمون متون و کتیبه‌های ایران باستان نشان داده شد که امکان تاثیرپذیری آراء افلاطون در باب فضیلتِ عدالت از آموزه‌اَشه‌ایرانشهری بسیار محتمل است. وجود سه شرطِ وجوه تشابه، مبادلات تاریخی فرهنگی بین ایرانیان و یونانیان و نیز تقدم زمانی تمدن ایران باستان بر فلسفه‌یونان احتمال وقوع این فرضیه را قوت می‌بخشد.

the iranian “asha” concept and its influence on the formation of the platonic concept of “justice”

the question of this article is to examine the similarities and the possibility of the influence of iranshahri political thought on ancient greek political philosophy in general, and particularly the influence of the concept of iranshahri’s asha on the concept of platonic justice. the article seeks to answer the question, is the possibility of the influence of teaching of iranshahri’s asha on plato’s thought in the discussion of the virtue of justice a possible hypothesis? with the method of shokhin’s quadruple logical conditions and the analysis of the content of texts and inscriptions of ancient iran, it was shown that the possibility of the influence of teaching of iranshahri’s asha on plato’s views on the virtue of justice is very likely. the existence of three conditions of similarities, historical-cultural exchanges between iranians and greeks, as well as the temporal precedence of ancient iranian civilization over greek philosophy strengthens the possibility of this hypothesis.