مساله بهداشت حمام‌های تهران در دوره رضا شاه (با تاکید بر روزنامه اطلاعات؛ 1305 تا 1320)

یکی از گفتمان‌های نوسازی دورۀ رضاشاه، بهداشت و کارکردهای آن بود که در گفتار صاحب‌نظران و سیاست‌گذاران آن دوره بازتاب فراوانی یافته است. بررسی وضعیت بهداشت حمام‌های عمومی با توجه به نوع کارکرد و پیوستگی با زندگی روزانه مردم تهران و نیز چالش‎هایی که برانگیخته است، مسئلۀ پژوهش حاضر به شمار می‌رود. پرسش اصلی این است که برای ارتقاء بهداشت حمام‌های تهران در آن دوره چه اقداماتی صورت گرفت؟ این اقدامات، چه واکنش‎هایی ایجاد کرد و چه دستاوردهایی در پی داشت؟ نتایج بررسی و تحلیل داده‎های روزنامۀ اطلاعات و ارزیابی روند اصلاح و تغییر حمام‎های تهران نشان می‌دهد که تجهیز آن‌ها‌ به دوش و مسدود کردن خزینه‌ها مهم‌ترین دستاورد نوسازی حمام‎های تهران بوده است. این تغییرات، بدون فراهم کردن بستر این کار یعنی لوله‌کشی سراسری و نیز بدون در نظر گرفتن باورهای حاکم بر مردم زمینه‎ساز چالش‎های تازه شد که در این مقاله به پاره‎ای از آن‎ها اشاره می‎شود. 

the health issue of tehran's baths during the reza shah's era

one of the modernization programs of reza shah’s era was health and its functions, which were widely reflected in the discourses of experts and policymakers of that period. investigating the health status of public bathrooms concerning their function and connection with the daily life of the people of  tehran is the topic of the present research. the main question is, what measures were taken to improve the hygiene of tehran’s baths during that period? what reactions did these actions cause and what were the results? the results of the review and analysis of the data show that equipping the bathrooms with showers was the most important achievement of the renovation of tehran’s bathrooms. these changes, without providing a platform for this work, i.e. nationwide plumbing, and without considering the beliefs of the people, created new challenges.