تحولات اجتماعی عصر آهن و خاستگاه اسطوره کاوه آهنگر

متن روایت اسطوره کاوه آهنگر، روایت‌کننده آهنگری است که به یاری فریدون پهلوان اساطیری می‌شتابد و پادشاهی اهریمنی به‌نام ضحاک را شکست می‌دهد و خود دگرباره از متن روایت ناپدید می‌شود. بر سر خاستگاه این اسطوره تا مدتها بحث‌های فراوان وجود داشت؛ تا جایی‌که برخی از پژوهشگران، این روایت اسطوره‌ای را افزوده شده به متن اسطوره اصلی نبرد با اژدها می‌پنداشتند. با گسترش دانش اسطوره‌شناسی تطبیقی، روایت‌های اساطیری همسان هند و اروپایی و دیگر ملل بررسی و بُن‌مایه روایت آهنگری بازیافته شد که به یاری قهرمانی اساطیری در نبرد با اژدها می‌شتابد. این همسانی روایی و نیز ریشه‌شناسی واژگانی موید خاستگاه کهن این اسطوره بود که به نظر می‌رسید سلاح آهنی در دوره آهن به متن اسطوره نبرد با اژدها افزوده شده بود. بر این مبنا، مسئله این پژوهش نیز بررسی تاثیر تحولات عصر آهن بر خاستگاه اسطوره کاوه آهنگر است. از این‌رو، در این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و واکاوی متون اساطیری اقوام هند و اروپایی و سایر ملل به این نتیجه دست می‌یابیم که اسطوره کاوه آهنگر، روایتی کهن از تحول بُن‌مایه نبرد خدای طوفان با اژدهای خشکسالی است که در دوره آهن در ساختار اجتماعی و آیینی بسیاری از اقوام و ملل باستانی رُخ داده است که طی آن ایزدی آهنگر با ساخت سلاحی آهنی، به یاری ایزدان طوفان در نبرد با اژدهای خشکسالی می‌پردازد.

social developments of the iron age and the origin of the myth of kava ahangar

the legend of kava ahangar tells the story of a blacksmith who rushes to the help of the mythical warrior fereydon and defeats the demonic kingdom named zahhak and disappears. there were many discussions about the origin of this myth for a long time; to the extent that some researchers thought that this mythological narrative was added to the text of the main myth of the battle with the dragon. with the expansion of the knowledge of comparative mythology, similar mythological narratives of indo-european were investigated and the essence of the blacksmith’s narrative was recovered with the help of a mythological hero in the battle with the dragon. this narrative similarity as well as lexical etymology confirmed the ancient origin of this myth, which seems that iron weapons were added to the legend of the battle with the dragon in the iron age. based on this, this research investigates the impact of the iron age developments on the origin of the myth of kava ahangar. in this article, with the descriptive-analytical method and the analysis of the mythological texts of indo-european peoples and other nations, the author argues that the myth of kava ahangar is an ancient narrative of the evolution of the battle of the storm god with the drought dragon, which was in the iron age. a social and ritual has occurred in many ancient tribes and nations, during which the blacksmith helps the storm gods in the battle with the dragon by making an iron weapon.