بازیابی کاخ ها و باغ‌های اصفهان عصر سلجوقی به استناد مکتوبات تاریخی

دوره حکمرانی سلجوقیان در تاریخ سیاسی، فرهنگی، هنری و معماری ایران دوره اسلامی به طور اعم و اصفهان دوره اسلامی به طور اخص، همواره یکی از دوره های مهم و اثرگذار به شمار آمده است. با وجود این، نکات مبهم و جنبه های ناشناخته بسیاری از این دوره تاریخی، فرا روی محققان قرار دارد که از آن جمله چگونگی ساخت کاخ ها و باغ های سلاطین و دولت مردان سلجوقی در یکی از پایتخت های مهم آنها اصفهان است. برهمین اساس، در پژوهش پیش رو سعی بر آن است که به شیوه تاریخی تحلیلی، با تکیه بر منابع تاریخی و ادبی و همچنین نگاهی به آثار منتسب به این دوره، تا حد امکان جنبه های روشن تری از وضعیت کاخ ها و باغ های این دوره به دست آید. با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش، کاخ ها و باغ های اصفهان عصرسلجوقی با درنظرگرفتن مواردی همچون هویت مالکان، موقعیت مکانی، دوره ساخت، نوع کاربری و شمول، در دسته هایی چند قابل طبقه بندی است؛ اکثر بناها متعلق به وزرا و رجال سیاسی این عهد بوده و به واسطه شیوه خاص زندگی حاکمان سلجوقی که سیار بودن دربار و کم جلوه بودن حضور حاکم در پایتخت را در پی داشت کاخ حکومتی شهر، بیش از آنکه مکانی برای سکونت سلطان و خاندان وی باشد، مکانی برای انجام امور اداری و رسمی بوده است.

restoration of palaces and gardens of isfahan in the seljuq period based on historical documents

the reign of seljuk, in particular isfahan, in terms of political, cultural, artistic, and architecture is considered one of the most important and influential periods. despite this period, some unknown aspects such as how the palaces and gardens of the seljuk sultans and statesmen were built should be investigated. this research will focus on the palace and gardens. the study uses the historical-analytical method, relying on historical and literary sources.  the author argues that the palaces and gardens of isfahan of the seljuk period can be classified into several categories including the identity of the owners, location, and period of construction. most of the buildings belonged to the ministers and the rulers in the capital. there were some places for the residence of the sultans and their families, and some palaces belonged to administrative and official affairs.