تحلیل تاریخی وضعیت نساجی سنتی ایران در دوره ناصرالدین شاه

در تحلیل وضعیت نساجی سنتی ایران در عصر قاجار و به صورت خاص در دوره ناصری (1313/ 1896 1264/1848)، معمولاً این بازه تاریخی به دلایل متعدد ازجمله تقارن با انقلاب صنعتی، واردات بی رویه منسوجات اروپایی به کشور و عدم حمایت از صنایع داخلی به دوران افول تعبیر می شود. درصورتی که ژرف نگری بر اساس منابع تاریخی دست اول همچون سفرنامه ها، می تواند در تعیین حدود واقعی این مسئله موثر باشد. بنابراین این مقاله با هدف بررسی کیفیت نساجی سنتی ایران در عصر ناصری برآن است به این پرسش پاسخ دهد که چگونه می توان با مطالعه اسناد تاریخی ازجمله سفرنامه ها، فراز و فرود نساجی ایران را در دوره ناصرالدین شاه قاجار تبیین کرد؟ نتیجه این پژوهش به شیوه تحلیلی تاریخی و با استناد به منابع کتابخانه ای نشان داد، هرچند نساجی سنتی ایران در دوره ناصری از صورت پیشین خود فاصله می گیرد و رهپویه افول می پیماید، اما این افول و تنزل؛ در قیاس با اوج نساجی ایران در سده پیش و مقارن با عصر صفوی ارزیابی می شود؛ درحالی که در دوره ناصری تولید پارچه های ابریشمی، شال های پشمی، پارچه های نخی و کتان های قلمکار همچنان رونق داشت، به طوری که علاوه بر تامین نیاز داخلی، صادرات خارجی نیز بخشی از نیاز بازار جهانی را تامین می کرد.

a historical analysis of traditional iranian textile industry during the reign of naser al-din shah qajar

the traditional iranian textile industry during the qajar period, particularly in the naseri period (1896/1896/1848/1313), is often interpreted as a period of decline. the reasons include the industrial revolution, the import of european textiles, and the lack of support for domestic industries by the government. an in-depth analysis based on the primary historical sources including travelogues would be useful for this topic  based on the analytical-historical method, this study argues that although the traditional textile of iran in the naseri era relatively declined, compared to the previous period, during the naseri period, the production of silk fabrics, woolen shawls, cotton fabrics, and linen continued to flourish, so, in addition to domestic needs, foreign exports provided a part of the needs of the world market.