توصیف و تبیین ماهیت عدالت خسرو انوشیروان در متون فارسی و جستجوی پیشینه آن در متون فارسی میانه

خسرو انوشیروان در ادبیات ایرانی دورۀ میانه و متون ادبی بعد از اسلام، به­عنوان الگوی اخلاقِ پادشاهی و عدالت مطرح بوده است؛ پادشاهی دادگر که شیوه عادلانه او در فرمانروایی، موجب امنیت و آبادانی کشور شده بود. موضوع اصلی این مقاله، توصیف عدالت انوشیروان براساس متون ادبیات فارسی است و کوشش می شود عدالت انوشیروان در چهارچوب نظریۀ فضیلت - عدالت، تحلیل و مفهوم آن در پیشینه ادبیات ایرانی و متون فارسی زرتشتی دوره میانه جست و جو شود. این پژوهش بر آن است به دو پرسش پاسخ دهد: نخست آنکه با توجه به پیشینه غنی اخلاقیات در ایران باستان، آیا می‌توان در اندرزهای پهلوی انوشیروان، توصیه و پندی یافت که متضمن مفهوم عدالت در معنای اعتدال باشد؟ دیگر آنکه آیا مفهوم عدالت آن گونه که در متون فارسی به انوشیروان نسبت داده شده است (مجموع فضایل سه‌گانه)، نمونه و معادلی در متون فارسی میانه دارد؟

description and explanation of the nature of khosrow anoshirvan's justice in persian texts and searching for its background in middle persian texts

khosrow anushirvan has been considered a model of royal ethics and justice in iranian literature of the middle period and literary texts. khosrow anushirvan known as dadgar had brought about security and prosperity in the country. this article describes anushirvan’s justice within the framework of the theory of virtue -justice and is based on iranian literature and middle persian zoroastrian texts. this research aims to answer two questions: first, considering the rich history of ethics in ancient iran, can we find advice in the pahlavi teachings of anoushirvan? the second, is the concept of justice as attributed to anushirvan in persian texts an equivalent in middle persian texts?