جایگاه علماء دینی در حکومت آل مظفر و چگونگی نقش‌آفرینی آنان

امیران آل مظفر (713-795ق.) با بهره گیری از ایدئولوژی دینی، برای کسب مشروعیت سیاسی، تثبیت حکومت و نیز رسیدن به مقبولیت عامه می کوشیدند. انتشار و تثبیت ایدئولوژی دینی در تعامل با علمای دین دست یافتنی بود. در دوره آل مظفر که روح مذهبی بر تمام مسائل سیاسی و اجتماعی سایه انداخته بود، حکام و علما روابطی دو سویه و بسیار نزدیک داشتند. اندیشمندان حوزه دین که انگاره های اجتماعی قدرتمند داشتند، با حمایت حاکمیت و مساعدت وضعیت عمومی دوره آل مظفر، به قدرت قابل توجهی دست یافتند. سوال اصلی این پژوهش، جایگاه علمای دین در حکومت آل مظفر و چگونگی نقش آفرینی آنها در این حکومت است. یافته های این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر منابع کتابخانه ای انجام شده، مبین آن است که عالمان دینی به واسطه جایگاه و منزلت قابل توجه در این حکومت، افزون برعهده داری نقش های آموزشی و فرهنگی و نیز تصدی مناصب قضائی، ندرتاً به وزارت هم دست یافتند؛ همچنین با نقش آفرینی سیاسی، اموری همچون شفاعت بین گروه های متخاصم در جنگ های بی شمار عصر فترت، صدور فرمان تکفیر بر ضد گروه های مخالف حکومت و نیز حمایت از برخی تصمیمات امرای آل مظفر را عهده دار شدند. به موازات این اقدامات علما، نقش برجسته سلاطین، شاهزادگان، وزراء و خواتین آل مظفر را در فعالیت هایی مانند احداث مدارس، مساجد، کتابخانه ها و تخصیص موقوفات شاهدیم که با هدف جلب نظر علما و گسترش تعالیم دینی در سطح جامعه انجام می شد. آنچه از این گونه تعاملات نصیب حکمرانان آل مظفر شد، مشروعیت یافتن حکام و تثبیت حکومت آنان بود.                                        

the position of religious scholars in the al-e mozaffar rule and quality of their role playing

 abstractthe position of religious scholars during the reign  of al-muzaffar the emirs of al-muzaffar (713-795 ah) used their religious ideology to gain political legitimacy, and get public popularity. the consolidation of religious ideology was achieved through interaction with religious scholars. during the reign of al muzaffar,  the religious spirit overshadowed political and social issues, and rulers and religious scholars had a very close relationship. religious thinkers with strong social role also gained considerable political power with the support of the government. this research attempts to show the important position of the religious scholars in the government of al-muzaffar and demonstrates how this position was created. this study which uses a descriptive-analytical method indicates that the religious scholars of this period in addition to educational, cultural and judicial positions were also had a political role, such as interceding for rival factions in the countless wars of the fitrat era, issuing takfir orders against opposition groups, and supporting some of the decisions of the muzaffar rulers. in parallel with the important role of the ulema, the sultans, princes, ministers and women were also active and had a prominent role in areas like the construction of schools, mosques, libraries and allocation of endowments. the research concludes that these affairs and interactions between the rulers and the ulama helped the rulers to gain great political legitimacy.keywords:al-muzaffar, religious scholars, ministry, judgment, teaching, sermon [1].