بازیابی زمینه‌های تحدید قبا و عبا به روحانیت شیعه در عصر قاجار

در بازه طولانیِ فرمانروایی قاجاریان، سردمداران حکومتی با نگاه به غرب در پوشش جامعه تغییراتی ایجاد کردند که عامه مردم را تحت تاثیر قرار داد. در این بین، علمای دینی شیعه با حفظ پوشش تاریخی خود از دیگران متمایز شدند. هدف این مقاله، واکاوی زمینه های انحصار قبا و عبا به عنوان اصلی ترین اجزای تن پوش به این قشر از جامعه است. بدین قرار پرسش این خواهد بود که چرا و چگونه قبا و عبا به‌عنوان تن پوش روحانیت شیعه در ایران شناخته شد؟ فرضیه آنکه برای بازیابی این چگونگی باید به تحولات رسمی و غیررسمی جامگانی عصر قاجار رجوع کرد. نتیجه بررسی ها به شیوه توصیفی تحلیلی نشان می دهد با تغییر پوشش رسمی دربار و تبعیت قشر متوسط جامعه شهری از ایشان، صورت ظاهری جامه مردم دگرگون شد. در این بین، روحانیون دینی با ممارست در سبقه فرهنگی و حفظ تن پوش قبا و عبا، از دیگران متمایز شدند و وجه نمادین کسوت ایشان در ایران تقویت شد. 

a study on the main causes of cloak and robelimitation to shiite clerics in qajar era

reviving of the special clothes of the shiite clergy during the qajar periodabstractduring the long reign of the qajar dynasty, the government officials looked to the west and made changes in society that affected the general public. but, shiite religious scholars distinguished themselves by maintaining their historical clothes. the purpose of this article is to investigate the reasons for the monopoly of robes by this segment of society. the study seeks the question that  why and how this kind of cloths became known as the special clothes of the shiite clergy in iran?  the author argues that in order to undertand this topic, we should distinguish between the official and unofficialpments clothes in the qajar era. the research through the descriptive-analytical method shows that by changing the official clothes of the court that the middle class of urban society followed, the appearance of the people changed. but religious clerics were distinguished from others by practicing their cultural background and strengthened the symbolic sign of this group in iran.keywords: qajar, shiite clergy, shiite scholars, clothing, robes.   mafitabar@art.ac.ir