بازمانده‌ی آیین‌ها و جشن‌های دوران کهن در هورامان و کردستان

هورامان، یکی از مراکز مهمِ تمدنی ایران با پیشینه‌ای کهن از نظر تاریخی و فرهنگی است که بسیاری از جنبه‌های فرهنگی آن هنوز برای پژوهشگران ناشناخته باقی مانده است؛ جنبه‌هایی که در ناخودآگاه و ذهن مردم هستند. بسیاری از آیین‌ها و سنت‌های مردم کرد به‌عنوان یکی از اقوام اصیل ایرانی در فرهنگ و تاریخ ایران باستان ریشه دارد. آیین‌ها، سنت‌ها و جشن ها و به طور کلی اساطیر هر قومی، نمود دیرینگی فرهنگ و هویت آن قوم است. هدف از این پژوهش پرداختن به بازمانده آیین‌های باستانی در هورامان در سه محور جشن عروسی پیر شالیار؛ مراسم بوکه بارانه (عروسی باران) و رسم بیل دانه است. این مقاله به روش توصیفی تحلیلی و بررسی میدانی می کوشد به این پرسش پاسخ دهد که بین آیین‌های رایج در هورامان با آیین‌های باستانی ایرانیان چه ارتباطی وجود دارد؟ نتایج حاکی از آن است که جشن پیرشالیار، نه یک مراسم عروسی به پاس بزرگداشت یک شخصیت مذهبی، بلکه بازمانده جشن سده است که بعدها رنگ و بوی اسلامی به خود گرفته است. مراسم و دعای بوکه بارانه با جشن پیروزی تیشتر بر دیو خشکسالی ارتباط دارد. رسم بیل‌دانه نیز با نمادها و عناصر موجود در آن، بازمانده جشن های روستایی کشاورزی ایرانیان باستان است.

remains of ancient rituals and celebrations in horaman-kurdistan

remnants of ancient rituals and festivities in hooramanand  kurdistanabstractis one of the important centers of iranian civilization with an ancient history and cultural background. the meanings of the tradition are unknown to researchers, but local people still remember some aspects of it. as mythology, rituals, and celebrations, of any nation, reflect the longevity of that nation’s culture and identity,  many of the rituals and customs of the kurdish people are rooted in the culture and history of ancient iran.  this study investigates remnants of ancient tradition including hooraman pir shaliar’s wedding celebration; the  bokeh ceremony (rain wedding) and bebel daneh custom. the article focuses on the relationship between the common customs in hooraman and the ancient iranian tradition by a descriptive-analytical method. the author argues that the celebration of pirshalyar is not a wedding ceremony in honor of a religious figure, but a remnant of a celebration called jashn e-sadeh [century festivity], but gradually over the history it was interpreted as an islamic ceremony. bokeh ceremonies and prayers are associated with the celebration of tishter’s victory over the demon of drought. finally, bebel daneh with its symbols and elements is a remnant of rural-agricultural celebrations of the ancient iranians.keywords: kurdish people, pirshalyar, hooraman, celebration, bebel daneh custom