تشکیل فرهنگ شخصِ مشهور در ایران و جایگاه اجتماعی و سیاسی آن در دوره پهلوی(13401357)

با پدیدآمدن فرهنگ شخصِ مشهور و پیدایش عنصری به نام ستاره در اواسط سدۀ بیستم میلادی، نیروی پرجاذبه و جدیدی شکل گرفت که در اجتماع و سیاست نقش‌آفرینی کرد. این پژوهش به این مسئله پاسخ می‌دهد که چگونه در ایران که مرجعیت های قدرتِ محدودی داشت، فرهنگ شخصِ مشهور شکل گرفت و رشد یافت. برای پاسخ دادن به این مسئله، ضمن واکاوی چگونگی تشکیل عناصر این فرهنگ (مخاطبان، ستاره‌ها و واسطه‌ها) در ایران، جایگاه اجتماعی و سیاسی آن در دوره پهلوی و مناسباتش با گروه‌های مختلف اجتماع و حاکمیت بررسی می‌شود. بر اساس یافته‌های تحقیق، ستاره فقط هنگامی شکل گرفت که واسطه‌ها رشد کردند. رشد واسطه‌ها مرهون گسترش صنعتی‌ شدن کشور و افزایش وسایل ارتباط جمعی در اواسط دهۀ 1340 بود و بدین ترتیب ضلع سوم یعنی، مخاطبان نیز به آن افزوده شد. شخص مشهور و یا ستاره به عنوان مهم ترین محصول فرهنگ جدید، به علت وجود مخاطبان فراوان، به مرجعیت جدید و تاثیرگذار تبدیل شد. در آغاز، به دلیل نبودن ابزارهای امروزی همچون اینترنت، ارتباط ستاره با مخاطب، به یکی از رسانه‌های دولتی، نیمه دولتی و یا مستقل وابسته بود. این موضوع فرصتی بود برای آنکه حکومت با حمایت از برخی ستاره‌ها، در ترویج ایدئولوژی شاهنشاهی، احیا و تداوم مشروعیت آن و تبلیغ دستاوردهایی همچون انقلاب سفید بکوشد و نیز گروه‌های مخالف و مبارز، برخی از ستاره‌های مستقل را جذب کنند.

formation of celebrity culture in iran and its political and social status in the pahlavi period

formation of the culture of famous persons or stars in iran and its social and political status in the pahlavi period (1357-1340)abstractwith the emergence of the culture of the famous person or the star in the middle of the twentieth century, a fascinating and new force was formed that played a role in society and politics. this study focuses on the question of how the culture of a famous person was formed and developed in iran. to answer this question, while analyzing how the elements of this culture (audience, stars, and agents), were formed, its social and political status and its relations with various groups of society and the government are also examined. according to the research findings, the star formed only when the agents grew. the growth of agents related to the expansion of the country’s industrialization and the expansion of mass media in the mid-1970s, and thus the third party, the audience. the famous person or star as the most important product of the new culture, due to the large audience, became a new and influential authority. at the time, due to the lack of modern communication technology such as the internet, the star’s relationship with the audience depended on the state, semi-state or independent media. this was an opportunity for the government, with the support of some stars, to promote the imperial ideology, revive and perpetuate its legitimacy, and also promote the state achievements such as the white revolution. moreover, the stars were used by the opposition and militant groups to attract some independent stars.keywords: star, pahlavi period, publications, cinema    q.hosein@gmail.com