تاملی بر نقش آنیموس در زندگی و تاریخ مستوره

ماه‌شرف خانم کردستانی متخلص به مستوره (12201264ق) پیشاهنگ زنان مورخ جهان اسلام، میان دو خاندان فرهیخته و دیوان‌سالار قادری و وزیری پرورش یافت. او در سال 1244ق، به عقد ازدواج خسروخان اردلان (12401250ق) والی کردستان درآمد. مرگ خسروخان و حدوث بحران سیاسی در کردستان، مستوره را بر آن داشت تا با نگارش تاریخ اردلان، عاملان بحران سیاسی یعنی والیه خانم و فرزندانش را نقد کند. شگفتا که بخشی قابل تامل از متن روایت مستوره، به‌رغم نقد هوویش (والیه خانم) روایتی مردانه است؛ از این‌رو مسئله‌ی اصلی این مقاله بر تاثیر جنسیت در تاریخ‌نگاری مستوره مترتب شد. مقاله حاضر بر آن است تا با استفاده از روش تحقیق تاریخی و بهره‌مندی از آموزه‌های کارل گوستاو یونگ در جستار مولفه‌های آنیموس (مردِ درونِ زن) به انکشاف نقش آنیموس در شخصیت مستوره و تاثیر آن در تاریخ‌نگاری وی بپردازد.

Consideration on the Role of Animus in Life and History of Mastura

Mah Sharaf Khanoum Kurdistani, pen named Mastura (1220-1264 AH. /1805-1848 AD.), the pioneer of historian women of the Islamic world, raised between two educated and bureaucrat families of Qaderi and Waziri. In 1244 AH. / 1829 AD., she married Khosrow Khan Ardalan (1240-1250 AH. /1825-1835 AD.), the governor of Kurdistan. The death of Khosrow Khan and the occurrence of political crisis in Kurdistan encouraged Mastura to write the History of Ardalan and criticize the perpetrators of the political crisis, namely Walia Khanoum and her children. Surprisingly, a significant part of Mastura’ narrative, despite the critique of her rival wife (Walia Kahnoum), is a masculine narrative. Thus, the main issue of this article was the impact of gender on Mastura historiography. Using historical research method based on Carl Gustav Jung’s characteristics (masculine side of a woman), the aim of present paper is to explore the role of Animus in Mastura’s character and its impact on her historiography,