دیگری و بازنمایی آن در خاطرات زنان؛ مطالعه‌ی موردی: خاطرات دختران فرمانفرما

خاطره‌نگاری به شکل زندگی‌نامه‌ی خودنوشت، از گونه‌های رایجی بود که میان زنان تاریخ معاصر ایران مقبول افتاد و عرصه‌ای برای نمایش «خود» در پرتو شناخت «دیگری» شد. این مقاله با رویکرد تفسیری‌‌هرمنوتیکی در چارچوب مفهومی «هویت روایی پل ریکور» در پی پاسخ به پرسش چگونگی بازنمایی «دیگری» در روایت زنان خاطره‌نگار خانواده‌ی عبدالحسین میرزا فرمانفرما برآمده تا نشان دهد که شرح دیگری چگونه بخشی از هویت روایی نویسنده را شکل داده است. از کاربست این چارچوب مفهومی چنین برداشت می‌شود که بازنمایی «دیگری»، ارتباطی مستقیم‌ ‌با منظومه‌ی گفتمانی مورد حمایت ‌راویان داشته است؛ زیرا همان‌گونه که توصیف «دیگری» در خاطرات مریم فیروز، ارتباطی مستحکم با دیدگاه حزبی و ایدئولوژیک و هویت بازنمایی‌شده در پرتو آن دارد، در اثر ستّاره فرمانفرماییان، هویت جنسیتی زن با بازنمایی خودپنداره‌ای متفاوت با واقعیت اجتماع مردسالار، ملاک توصیف بوده است. توصیفی که در اثر مهرماه فرمانفرماییان، فارغ از شدت تاثیر دو دیدگاه ذکرشده، در گفتمانی همدلانه با گذشته‌ی سپری‌شده، قابل مشاهده است.

The “Other” and its Representation in Women's Memories; Case Study: Memoirs of Farmanfarma’s Daughters

Memoirs in the form of autobiographies were common practices welcomed by women in contemporary Iranian history, and became an arena for displaying the self in the light of recognition of the other. This article seeks to answer the question of how other represent in the narrative of women autobiographers of Abdolhossein Mirza Farmanfarma’s family, and therefore to show how parts of the author’s narrative identity formed through description of “other”. The application of this conceptual framework implies that the representation of the other has a direct connection with the discourse system supported by the narrators. Because as “other” described in Maryam Firooz’s memoirs has a strong connection with the party and ideological perspective and the related represented identity, in Sattare Farmanfarmayian’s, female gender identity has been the criterion for describing a different self-concept with the reality of patriarchal society. The description given by Mehr Mah Farmanfarmaymian, regardless of the intensity of the impact of the two aforementioned views, is apparent through a sympathetic discourse with the past.