بررسی بن مایه های عرفانی در یکصد غزل کلیم کاشانی(مقاله مروری)

کلیم کاشانی یکی از شاعران غزل سرای مشهور قرن یازدهم هجری قمری(990-1061) و یکی از مشهورترین غزلسرایان سبک هندی است که نشان هایی از عرفان و تصوّف، در غزلیّات او نقش بسته‌است به طوریکه آموزه‌های عرفانی در غزلیّات او، عشق واقعی یا آسمانی را بیان می‌کنند.«خلّاق ‌المعانی ثانی» در حدود (990) ه.ق. در همدان دیده به جهان گشود و به علت سکونت در کاشان به کاشانی مشهور شد. مجموعۀ (590) غزل او در حوزۀ ادب غنایی، جایگاه والا دارد. از خصوصیّات سرآمد در غزلیّات او، وجود جلوه های عرفانی است. این مقاله به واکاوی، جلوه های عرفانی در یکصد غزل کلیم کاشانی، به شکل تصادفی می پردازد تا جلوه‌های برجستۀ عشق و کمال آن، به تصویر درآید و علاوه بر آن، در پژوهش‌های ادبی و عرفانی، کلیم به عنوان شاعری عارف معرّفی گردد و در نهایت طرح این نکته که، غزلیّات غنایی کلیم کاشانی، محملی برای بیان و جست و جوی معانی بلند عرفانی است. غزلیّات این شاعر، ساختار ادبی و عرفانی دارد و او با طرح ساز و کارهای عرفانی، کوششی برای یافتن و طرح گوهر ارزشمند عشق واقعی را انجام داده‌است. جلوه پردازی‌های عرفانی در غزلیّات او جلوه‌ای خاص دارد. این مقاله با روش تحلیل و توصیف یافته‌های عرفانی، قصد دارد تا گرایش‌های عرفانی و بن‌مایه‌های عرفانی به کاررفته را در غزلیّات کلیم ابتدا واکاوایی و با ذکر نمونه‌هایی از آن مصادیق، آنها را براساس فرهنگ اصطلاحات عرفانی دست اوّل، مورد بررسی و تحلیل قراردهد. از رهگذر وجود و بررسی آموزه‌های عرفانی در غزلیّات این شاعر، شایسته است که کلیم را، در جرگۀ شاعران عارف‌، به شمارآوریم. ‌

analysis of mystical themes in one hundred lyric poems of kashan

kaleem kashani is one of the famous lyric poets of the 11th century ah, whose lyricism shows signs of mysticism and sufism. mystical teachings in his sonnets express true or heavenly love. in this article, mystical subjects in a hundred lyric poems of kaleem kashani, known as the creator of second meanings, have been studied randomly in order to depict the prominent manifestations of love and its perfection. in addition, in literary and mystical researches, kaleem introduce the title of mystic poet and finally point out that his lyrical lyric poems are a place to express high mystical meanings. the lyric poems of this creative poet have a mystical structure and he tries to find the precious gem of true love by designing mystical mechanisms. on this occasion, manifestations of mystical teachings have been included in his lyric poems. this article, by analyzing and describing mystical findings, intends to first analyze the mystical tendencies of kaleem and examine and analyze them by mentioning examples of those examples. examining the mystical teachings in the lyric poems of this poet, it is worthwhile to consider kaleem as one of the mystics.