معانی ثانوی جملات انشایی در دفتر دوم مثنوی معنوی «منادا »

نقش و اهمیّت انواع جملات انشایی در انتقال مفاهیم عرفانی بسیار چشمگیر است و مولانا چون عرفای صاحب‌قلم برای تعلیم و بیان تجارب عرفانی و هیجانات عارفانه‌ی خود، ابزارهای گوناگون زبانی، ازجمله جملات انشایی با مفاهیم مجازی در خدمت گرفته است. هرگونه جمله ایی یک مفهوم ظاهری دارد که در بحث دستور زبان مورد بررسی قرار می گیرد. به عنوان مثال : جمله ای حامل خبر است و با جمله ای پرسشی، سوال مطرح می کند. اما در عرف و سنت ادبی از این گونه جملات به ضرورت حالات گوناگون برای اهداف دیگری نیز مورد استفاده واقع می شود که آگاهی برای کسی که قصد دارد سخن بگوید لازم است. شعر مولانا در قیاس با حجم انبوه شعر فارسی در انتقال مقاصد و اغراض متعدد در محدوده ای کوچک کلمات منزلت ویژه و یکتایی دارد. در این مقاله سعی شده باروش کتابخانه ای و تحلیلی، با بررسی شیوه‌های کاربرد «ندا» که از مقوله‌های مهم انشا است، به بسامد و تنوّع این جملات درمثنوی شریف پرداخته،  و بسامد جملات انشایی به کار رفته در معانی مختلف بر اساس تعاریف کتب بلاغی به صورت بسامدی مشخص گردد تا هم با میزان نوآوری های طرز بیان و با توجّه به بارمعنایی هریک، دیدگاه صاحب‌نظران را تحلیل و جمع‌بندی کنیم.  معانی مجازی منادا در دفتر دوم مثنوی، از نظر بسامد به ترتیب شامل: تعظیم و تحسین،‌ توبیخ و سرزنش، ارشاد و تربیت، دعا و نیایش، استغاثه و دادخواهی، تحذیر، تحسّر، اظهار بیزاری وتنفّر، دلجویی و استیناس،  اظهار شگفتی و تذکّر می باشد،

secondary meaning of rhetorical sentences of the second book of masnavi ma’navi (interjection)

the role and importance of all kinds of rhetorical sentences in transition of theosophical concepts is very significant, and molana like the other famous theosophists in order to teach and express theosophical experiences and emotions, has employed various linguistic tools like rhetorical sentences with spiritual concepts. it is obvious that rhetorical sentence is one the most important elements of theosophical language. in the present paper, it has been tried to diversify these sentences in great masnavi through library and analytical methods; by studying the use of interjection methods which are the most important categories of rhetorical sentence. according to each of the spiritual meanings, the view of experts is analyzed and collected. spiritual meanings of interjection of the second book of masnavi according to frequency, are as follow: reverence and admiration, punishment and reprehension, guidance and training, praying and praise, supplication and litigation, prohibition and regression, abhorrence and disgust, kindness and affection, wondering and notification. the author also intends to separate various kinds of interjection which have their own spiritual meanings and phrases that come with interjection which contains the secondary meaning. accordingly, the new categories are presented.