بررسی تطبیقی ویژگی‌های اقلیمی در داستان‌های صادق چوبک و شیرزاد حسن

ادبیات تطبیقی شاخه‌ای از نقد ادبی است که به سنجش و بررسی محتوایی و ساختارییِ میان آثار، عناصر، گونه‌های ادبی، سبک‌ها، دوره ها و شخصیت‌های ادبی در یک زبان یا زبان‌های مختلف می‌پردازد. در این راستا ادبیات تطبیقی در هر دوره‌ای افزون بر رویکردهای ساختاری، به مثابة آیینه‌ای است که جلوه‌های گوناگون اجتماعی، فرهنگی و سیاسی را منعکس می‌کند. در این میان، ادبیات فارسی و ادبیات کُردی در عرصه ادبیات تطبیقی، همواره شاهد شباهت‌هایی با هم بوده‌اند. در زمینۀ ادبیات داستانی، در ایران و کُردستان عراق، نویسندگانی چون صادق چوبک و شیرزاد حسن، هر دو از سرآمد نویسندگان و رمان‌نویسان صاحب سبک و تاثیرگذار در ادبیات معاصر به شمار می‌آیند و در این زمینه، آثار ماندگاری بر جای نهاده‌اند. با توجّه به این‌که صادق چوبک و شیرزاد حسن با دیدگاه‌های مشابه به طرح مسائل و مشکلات زادگاه و اقلیم خویش پرداخته‌اند، دو اثر «سنگ صبور» و «تنگسیر» از صادق چوبک، با دو اثر «زنی بر فراز مناره» و «ناتور درّه» از شیرزاد حسن که از معروف‌ترین آثار هر یک از دو نویسنده محسوب می‌شوند، برای بررسی و مقایسه، انتخاب شده‌اند. در پژوهش حاضر سعی بر آن است که با تکیه بر روش توصیفی – تحلیلی شاخصه‌های ادبیات اقلیمی، همچون مسائل جغرافیایی، فرهنگی، اجتماعی در چهار رمان مذکور بررسی شود. نتایج پژوهش حاکی از آن است که شاخصۀ فرهنگ و جغرافیا از بسامد بالاتری در آثار منتخب برخوردار است.

a comparative study of climatic features in the stories of sadegh chubak and shirzad hassan

comparative literature is a branch of literary criticism that examines the content and structure between works, elements, literary genres, styles, periods, and literary characters in a language or different languages. in this regard, comparative literature in each period, in addition to structural approaches, is a mirror that reflects various social, cultural and political manifestations. meanwhile, persian literature and kurdish literature in the field of comparative literature have always witnessed similarities. in the field of fiction, in iran and iraqi kurdistan, writers such as sadegh chubak and shirzad hassan are both prominent writers and novelists with a style and influence in contemporary literature and have left lasting works in this field. considering that sadegh chubak and shirzad hassan have addressed the issues and problems of their homeland and climate with similar views, the two works &sang sabur& and &tangsir& by sadegh chubak, with two works &woman on the minaret& and & &nature darre& by shirzad hassan, which are the most famous works of each of the two authors, have been selected for review and comparison. in the present study, based on the descriptive analytical method, the characteristics of climatic literature such as geographical, cultural and social issues in the four novels are examined. the results indicate that the characteristics of culture and geography have a higher frequency in selected works.