بررسی عنصر پیشگویی در منظومه پهلوانی شهریار نامه

باتوجه ‌به ضرورت پژوهش در منظومه‌های حماسی پس از شاهنامه و با هدف شناخت بیشترِ جوانبِ گوناگون آن‌ها، مقالۀ حاضر با استفاده از روش کتابخانه ای ، مبتنی بر توصیف و تحلیلِ محتوا به بررسی «عنصر پیشگویی» در منظومۀ «شهریارنامه» سروده‌مختاری پرداخته‌است. در منظومۀ شهریارنامه تقریباً بیست‌وهفت مورد پیشگویی‌های مختلف صورت گرفته است. مهمترین این پیشگویی‌ها، پیشگویی دربارۀ کینه‌جویی و انتقام بهمن ، پسر اسفندیار از خاندان زال است و افراد گوناگون هشت بار در بخش‌های مختلف به آن اشاره کرده‌اند. پیشگویی‌های شهریارنامه اغلب بر اساس خواب، احکام نجومی و با یاری سروش یا با ابزارها و اشیاء شگفتی نظیر جام انجم‌نما، آیینۀ حکمت و لوح زرین، توسط اخترشناسان و وزیران فرزانه به‌ویژه جاماسپ،موبدان و پهلوانان صورت می‌پذیرد. موضوع خواب دیدن و خواب‌نما شدن شخصیت‌ها به‌ویژه قهرمان داستان از محورهای اساسی در منظومه‌های حماسی است و در شهریارنامه نیز نمود فراوانی دارد. برخی از خواب‌های شهریارنامه جنبه‌پیشگویی دارد و برخی دیگر مبتنی بر امر و نهی و پند و اندرز است. خواب‌هایی که جنبه‌پیشگویی دارد در بسیاری از موارد از وقایع و حوادث و سختی‌ها گره‌گشایی می‌کند و قهرمانان و پهلوانان داستان را از بند مخمصه‌ها می‌رهاند.

investigating the element of prophecy in the heroic system of shahriarnameh

abstractconsidering the necessity of research in epic poems after shahnameh and with the aim of knowing more about their various aspects, in this article the used method is library research based on description and content analysis the &element of prophecy& in the poem &shahriarnameh& of mokhtari’s epopee. there are about twenty seven different predictions in the shahriarnameh system. the most important of these prophecies is the prophecy about the grudge and revenge of bahman, esfandiar’s son from the zal family, which has been mentioned eight times by different people in different sections. the predictions of shahriarnameh are often based on dreams, astronomical rulings and with the help of soroush or with miraculous tools and objects such as the cup of wisdom, the mirror of wisdom and the golden tablet, by wise men and ministers, especially jamasp, astrologers, priests . the subject of dreaming and dreaming of characters, especially the protagonist, is one of the main axes in epic poems and is also reflected in shahriarnameh. some of the dreams of shahriarnameh have a prophetic aspect and others are based on commands, prohibitions and advices. dreams that have a predictive aspect in many cases untie the knot of events and hardships and free the heroes and heroines of the story from the clutches of troubles .keywords: shahriarnameh, astronomical rulings , prediction , tool prediction , sleep