بررسی فرم مهندسی سازه ی زبانی و ادبی تصدیر در غزلیّات کلیم کاشانی

«تصدیر» سبب خلق موسیقی و هنجارافزایی است و در حوزه ها‌ی موسیقی و بلاغت، اهمّیّت دارد. در این جستار ادبی، فرم این هنرسازه‌، در غزلیّات کلیم کاشانی، شاعر مشهور قرن یازدهم هجری قمری، بررسی شده‌است. کاربرد تصدیر، غزلیّات کلیم را، سرشار از موسیقی درونی، کرده‌ و این «هنرسازه‌ » در خدمت انتقال معنی، و احساس به مخاطب، است. «تکرار» از اساسی‌ترین عوامل ایجاد موسیقی است. جلوه‌هایی از این پدیده‌ی زبانی، در طبیعت، از جمله «روز و شب، بهار و تابستان» و ... می‌بینیم. تکرار از نوع «تصدیر» از خصایص غزلیّات کلیم در محور هم‌نشینی و امتداد طولی سروده‌های او، بشمارمی‌آید. این مقاله، به بررسی فرم مهندسی آن، در غزلیّات 590 گانه‌ی این شاعر و همچنین بررسی دیگر سازه‌های ادبی ابیات مورد نظر، می‌پردازد. این ویژگی، از نظر دیداری و شنوایی، در زنجیره‌ی کلام، نظم، ارتباط و زیبایی، ایجاد می‌کند و مخاطب را، به التذاذ ادبی سوق می‌دهد. این پژوهش با هدف شناسایی بسامد «تکرار از نوع تصدیر» و همچنین بومی‌کردن نقد صورتگرایانه انجام شده‌است. روش تحقیق در این مقاله، براساس تحلیل و توصیف یافته‌های پژوهش با در نظر گرفتن اصول نقد صورتگرایانه است. با این پژوهش پی برده شد که کلیم با کاربرد تصدیر، برای تکاپوی ذهن مخاطب و القای محتوا، از مراعات‌النظیر، نغمه‌ی حروف و دیگر هنرسازه‌های ادبی، بهره برده‌است. همچنین، کاربرد «تصدیر» در غزلیّات این شاعر، سبب ایجاد موسیقی لفظی و کناری شده‌است.

investigation of engineering form of linguistic and literary structure of repetition in kalim kashani’s lyric poems

repetition is way to create and increase the amount of music and increase the norm in words and is important in music and rhetoric. in this literary research, this linguistic and literary art has been studied in the lyric poems of kalim kashani, the famous poet of the 11th century. the use of repetition has filled this poet with inner music, and this structure serves to convey meaning and feeling to the audience. repetition is one of the factors in creating music.signs of this linguistic phenomenon can be seen in nature, such as day and night, spring and summer, and ... repetition is the important features of the poet’s words in the axis of accompaniment, or the longitudinal extension of his poems. this article examines its form. this feature creates visual and auditory, order, communication, and convinces the audience’s mind and takes them to literary pleasure. this research has been done with the aim of examining the application of the tools for creating the music of speech, namely repetition and also localization of formalist critique, in the lyric poems of kalim kashani. the research method in this article is based on the study, analysis and objective description of the research findings, taking into account the principles of formalist critique. by this research, it was found that kalim used the literary ornament of proportion, the melody of letters and other linguistic and literary works of art by using repetition to explore the mind of the audience and induce the content.