ولادت ثانوی و تبدیل مزاج روحانی در اندیشه امام خمینی و مولوی

تبدیل مزاح روحانی و ولادت ثانوی در لسان عرفا تعبیر دیگری از موت ارادی است. موت ارادی که مستلزم اعراض از مشتهیات نفسانی است به انتقال از حیات نفسانی و ظاهری می انجامد و این انتقال از بُعد ظاهری، نفسانی و خاکی آدمی منجر به ظهور بُعد غیبی والهی انسان می‌گردد و این مسیله در آرای امام خمینی و مولوی به‌کرات مورد بحث قرارگرفته است. ولادت ثانوی که یک ولادت ربانی است با مرکب عشق، رضا، تسلیم و سرسپردگی خالصانهمحقق می‌شود؛ ازسوی‌دیگر در این سلوک متعالی و هجرت از بُعد فرودین به اعلی‌مرتبه وجود، تاییدات الهی نیز درکنار مجاهده محبانه سالک کارساز است. سالک با عنایت حق بیدار می‌شود و هدف از خلقت را درمی‌یابد و با همین آگاهی در طریق هجرت که در آرای امام خمینی و مولوی نقطه آغاز آن «خویشتن» سالک است قدم برمی‌دارد.از‌این‌رو در تبدیل مزاج روحانی و تجربه موت ارادی، درکنار اختیار انسان، فیض حق نیز از جایگاه مهمی برخوردار بوده و این نقش به‌ویژه در آرای مولوی بیش از اختیار انسان تاثیرگذار می‌شود. در این مقال به تبیین مفهوم تبدیل مزاج روحانی به امکان این تبدیل، راه‌های تحقق آن و غایت آن از منظر امام خمینی و مولوی می‌پردازیم.