بررسی محتوایی منتخب قصه‌های عرفانی منظوم در ادب فارسی در اشعار شاعران عارف قرن هشتم تا یازدهم

در اشعار شاعران قرن هشتم به بعد، علاو بر وجود اشترکات و تفاوت های زیاد قصه های عرفانی با قصه های کهن، نوآوری هایی به چشم می خورد که نیازمند تحقیق و پژوهش است. پژوهش حاضر، از نوع کیفی است که با روش توصیفی تحلیلی و بهره گیری از منابع کتابخانه ای به انجام رسیده است. هدف پژوهش، بررسی و تحلیل قصه های منظوم عرفانی در شعر چند شاعر عارف و شاخص در قلمروی زمانی قرون هشتم تا یازدهم هجری است که با شیوه هدفمند و غیر تصادفی، نمونه برداری شده است. این پژوهش نشان داد که با وجود عمومی شدن عرفان و ورود عرفان ابن عربی به عرفانخراسان در این دوران؛ شاعران مورد نظر، مقلدانی صرف نبوده و قصه های آنان به رغم اینکه از شهودات و تجربیات عرفانی سرچشمه گرفته و گاه حتی به شکل عامیانه بیان شده اما، با به کارگیری تمثیل ها و سمبل های عرفانی با هدف عمومی نمودن عرفان، جلوه خاصی به شعر شاعران این دوران بخشیده و قصه های آنان را از دیگر قصه ها متمایز نموده است.

content analysis, selected mystical stories in persian literature, in the poems the poems of mystic from the 8th to the 11th century ah

in the poems of poets from the 8th century onwards, in addition to the many similarities and differences between mystical stories and ancient stories, there are innovations that require research. the current research is of a qualitative type, which has been carried out with the analytical descriptive method and the use of library resources. the aim of the research is to investigate and analyze the stories of mystical verses in the poetry of some leading mystical poets in the time domain of the 8th to the 11th centuries of hijra, which were sampled in a purposeful and non-random way. this research showed that despite the popularization of mysticism and the entry of ibn arabi mysticism into the mysticism of khorasan in this era; but the poets in question were not mere imitators, and despite the fact that their stories originated from mystical visions and experiences and were sometimes even expressed in a vernacular form, they used allegories and mystical symbols with the aim of popularizing mysticism. it has given a special effect to the poetry of the poets of this era and distinguished their stories from other stories.