نقش هدایتی و سلوکی انسان کامل در منظومه معرفتی امام باقر(ع)

انسان کامل، همان عالی ترین تجلی الهی است که به مقام خلافت الهی برای هدایت انسان ها به مسیر کمال هدایت، دست یافته است. او ظهور رحمت واسعه الهی است که در تمام حقایق عالم کبیر و جهان خلقی بسط یافته و موجب پیدایش، بقاء وتکامل موجودات است و خداوند او را مظهر اسماء و واسطه فیض و فعل خود قرارداده است. انسان کامل مظهر اسم هادی خداوندی است. از این رو، هدایت فقط به دست او صورت می پذیرد. این مقاله که به صورت توصیفی _ تحلیلی نگارش شده، با استفاده از روایات امام باقر(ع) به مهمترین نقش انسان کامل، یعنی هدایت تشریعی و تکوینی سالک به سوی کمال مطلق می پردازد  یافته های تحقیق نشان می دهد که جایگاه انسان کامل و مقام ولایت، حاصل شهود فناء تام اراده، علم و ذات خود و همه هستی در اراده، علم و ذات حق است و اصل این فناء تام برای حقیقت محمدیه محقق است. عالی ترین تجلی حقیقت محمدیه در ولایت علی (ع) و اولاد طاهرین ایشان است، که همانا این ولایت صراط مستقیم و اساس تمام نبوت ها و رسالت هاست. از نگاه امام باقر(ع) انسان کامل همان اراده، علم و کمالات بروز یافته الهی است که به خلافت از خداوند در هستی، رتق و فتق امور می نماید. و هدایت به سوی حق مهمترین مسئولیت است که منحصرا در اختیار اوست زیرا او حقیقت صراط مستقیم است. اهدناالصراط المستقیم (الحمد/6). از اینرو،  اولین و  آخرین فرد به وسیله او هدایت می شود. حقیقت انسان کامل یک حقیقت واحد است که در هر عصری به مقتضای همان عصر جلوه می کند.

the role of perfect man in guidence and condact, according of the cognitive system of imam baqer (peace be upon him)

the perfect man is the highest divine manifestation, having achieved the position of divine vicegerency in order to guide human beings. he represents the vastness of the divine all-embracing mercy within the world of creation. he is the cause of the genesis, survival, and completeness of beings, manifesting the names of allah. he manifests the name of hadi (guide) of allah. this paper, written in a descriptive and analytical style, is based on the narration of imam baqer (p.b.h). the research findings demonstrate that the elevated status of the perfect man and his position of velayet (guardianship) result from his realization that he witnesses the annihilation of his own will, knowledge, and existence, as well as that of all creatures, in allah. while the complete annihilation is attributed to the mohammadian reality, the best manifestation of the mohammadian reality is found in the guardianship of ali (p.b.h) and his innocent children. this guardianship represents the straight path and serves as the foundation for all prophethoods and prophetic missions. according to imam baqer (p.b.h), the perfect man is the divine will, knowledge, perfections and the vicegerent of allah in existence, managing affairs and carrying the most important responsibility of guiding others to the right path. because, he is the truth of this path. the truth of the perfect man is a one truth that manifests itself in every era according to the needs of that era.