زبان‌شناسی عارفانه فیض کاشانی در تفسیر متشابهات قران

چکیده: درباره واژه‌های متشابه قرآن چهار دیدگاه‌ اصلی وجود دارد: دیدگاه اهل ظاهر، نظریه اشتراک لفظی، نظریه حقیقت و مجاز و نظریه روح معنا. طبق نظریه روح معنا الفاظ بر ارواح معانی وضع شده‌اند و خصوصیات مصادیق در معنای آن‌ها در نظر گرفته نشده است. ازاین رو کاربرد آن‌ها می‌تواند در مصادیق معقول نیز حقیقی باشد. بنابراین الفاظ متشابهی که در قرآن به کار رفته‌اند در مصادیق مجرد و معقول به نحو حقیقی و نه مجازی استعمال شده‌اند. این دیدگاه فلسفی- عرفانی درباره زبان را نخستین بار غزالی و پس از وی بزرگان فرهنگ اسلامی تا روزگار ما پیوسته مطرح کرده‌اند. به‌ویژه بزرگانی چون ملاصدرا، علامه طباطبایی، حکیم سبزواری و امام خمینی از آن سخن گفته‌اند. در این پژوهش، به‌طور خاص تبیین فیض کاشانی از این نظریه بررسی می‌شود.