عرفان اسلامی و شان اخلاقی حیوانات

شان و جایگاه اخلاقی حیوانات از جمله مهم‌ترین مسایل در حوزه اخلاق کاربردی است. گروهی از متفکران همچون دکارت، آگوستین، آکویناس، و لاک با طرح برخی تفاوت‌های ادعایی معتقدند که شانی از شیون اخلاقی برای حیوانات متصور نیست. از‌این‌رو، هیچ وظیفه یا مسولیتی در‌برابر حیوانات متوجه انسان‌ها نیست. دسته‌ای دیگر، از جمله بنتام، میل و سینگر، با به چالش کشیدن آن ادعاها معتقدند حیوانات نیز کمابیش از شانی اخلاقی برخوردارند. از‌این‌رو بدرفتاری با حیوانات نارواست. مولفان در این مقاله می‌کوشند با بررسی متون صوفیه، تفاوت‌های انسان و حیوان را از منظر صوفیه ترسیم کنند و با مقایسه آن‌ با دیدگاه‌های مطرح شده در فلسفه مغرب‌زمین، درکی از مبنای وظیفه انسان در‌برابر حیوانات را در تصوف به‌دست دهند. همچنین نوعی وظیفه‌مندی یا خوش‌رفتاری در‌برابر حیوانات در تصوف مطرح است، اما مبانی آن با مبانی مطرح‌شده از‌سوی فیلسوفان معاصر به‌کلی متفاوت است. مبانی خوش‌رفتاری با حیوانات در تصوف عبارتند از «شفقت» و «عشق».