تحلیلِ گفتمانِ قدرت در مثنوی های عطار

نظریه تحلیل گفتمان با واکاوی معانی پنهان کلام، فرصتی نو برای نگرش متفاوت به متون ادبی باز کرده است ،زبان قدرت و ایدئولوژی از مولفه های مهم رویکرد انتقادی این نظریه است و لایه های پنهان زبان را در متون شفاهی و کتبی برای نشان دادن چگونگی شکل گیری و بازتولید گفتمان های قدرت و سلطه می کاود و روابط پنهان قدرت را آشکار می سازد. شناخت ساختار قدرت و آشکارترین وجهه شعر عرفانی صورت بندی مسلط گفتمانی «خدامحوری» یا مرکزیت قدرت متافیزیکی و معنوی است. در متون عرفانی و به ویژه در آثار عطار تقابلی روشن میان قدرت گفتمان معنوی با قدرت گفتمان حاکمیتی و سیاسی وجود دارد در اکثر حکایات عرفانی مشارکان در سه جهت مشخص تلاش میکنند 1 . تثبیت صورت بندی مسلط گفتمان خدا محورانه 2. نقد، تقابل و مبارزه با بازتولید سلطه در قدرت سیاسی – حاکمیتی؛ 3. مشروعیت زدایی و غیریت سازی از سایر مراکز قدرت مثل قدرت ،زاهد عابد و.....

Analysis of power discourse in Attar's masnavis

Discourse analysis is one of the most important literary theories in the analysis of texts. A theory that, by analyzing the hidden meanings of the word, has opened up a new opportunity for a different attitude to literary texts. Language, power and ideology are important components of this theory’s critical approach. The secret layers of the language are presented in oral and written texts to illustrate the formation and reproduction of power discourses and domination and reveal the hidden relationships of power. In the eyes of Foucault and Freclough, power in politics is not summed up and is present in various aspects of human societies. Accordingly, the recognition of the power structure in the peaks of praise of the mystical texts, and in particular the works of Attar, can be important. The most obvious aspect of mystical poetry is the dominant form of the discursive form of Khamid al-wujiri or centrality of metaphysical and spiritual power. In these texts, especially in Attar’s works, there is a clear contrast between the power of spiritual discourse and the power of sovereign and political discourse. In most of the mystical narratives of the companions (old, but, mystic, wise, etc.), they work in three distinct directions. Confirmation of the dominant form of God-centered discourse 2. Criticism, confrontation and struggle, with the reproduction of domination in political power - sovereignty (kings and emirs) 3. Legitimation and impersonation of other centers of power. Like the power of the zeal, the devotee, the ruler, the mohassabi and the judge