بررسی اسلوب خط در نسخه ای از لطائف التفسیر

عنصر خط، یکی از عناصر اصلی به کار رفته در مقوله کتابت و نسخه نویسی به شمار می آید و پرداختن به اسلوبی ناشناخته از خط که در نسخه ای از کتاب لطائف التفسیر نوشته شده و در نُسَخ خطی برهه ای از تاریخ خوشنویسی نیز مرسوم بوده، مهم ترین هدف این پژوهش است. با این هدف، نسخه ای از کتاب لطائف التفسیر انتخاب و ریخت شناسی خط آن به شیوه تاریخی، تحلیلی و تطبیقی بررسی می گردد. تاکنون در منابع کمتر به ویژگی های ناشناخته این خط پرداخته شده است، با این حال، تحلیل خط نسخه لطائف التفسیر و تطبیق آن با شیوه های خوشنویسی سنتی می تواند در شناخت اسلوب مورد نظر، تاثیرگذار باشد. در نتیجه، خط نسخه لطائف التفسیر و نمونه های مشابه آن که در منابع با عنوان خط بِهاری معرفی می شود، گونه ای ملهم از خط نسخ است که با برخی از ویژگی های خطوط مختلف تلفیق شده و در قرن نهم و دهم قمری شیوه ای رایج در میان فارسی زبانان هندوستان بوده است. در نسخه لطائف التفسیر، برخی از ویژگی های ناشناخته خوشنویسی سنتی مانند اغراق نمایی در اندازه حروف، کنتراست در وزن حروف، کاربرد مکرر کشیده و دگرگونی در ترکیبات نیز نمایان است؛ خصوصیاتی که بدیع بودن خط این نسخه و داشتن قابلیت های کاربردی آن را در طراحی حروف فارسی نشان می دهد.