چگونگی تاثیر نماد و اسطوره های کهن در طراحی و تزیین اشیای خانگی قرون اولیه اسلامی ایران

چکیدهدر قرون اولیه اسلامی در ایران شاهد تشکیل حکومت های متقارنی هستیم که همگی با نام ایرانی داعیهحکومت داشته و سعی در احیای مظاهر هویت ایرانی داشته اند. اشیا و ظروف خانگی به جا مانده از اینزمان از جمله مظاهر مادی فرهنگ است. همچنین نماد و اسطوره های به کار رفته در طراحی این اشیا ، چه ازدید شکل و فرم و چه از دید نقش و تزیین از جمله مظاهر معنوی جلوه گر شده در این آثار است. با بررسیفرم و نقش و تزیینات به کار رفته در اشیا در دوره های تاریخی مختلف که یکی از جلوه های اعتقادات مردماست، می توان به چگونگی تاثیر نماد و اسطوره ها در طراحی اشیا پی برد. در این مقاله به تبیین ارتباط میاننماد و اسطوره های کهن ایران و نقش پردازی های انجام شده در طراحی اشیای خانگی قرون اولیه اسلامیپرداخته شده است. هدف اصلی این مقاله، نمایاندن نقش نماد و اسطوره های کهن ایرانی و جلو هگری آنها درشک لگیری و نقش پردازی ظروف خانگی قرون اولیه اسلامی در ایران است. این تحقیق با این پرسش آغازگردیده است که «نماد و اسطوره های کهن ایرانی در طراحی و تزیین اشیا چگونه تاثیر داشته است؟ » روشتحقیق تاریخی-تطبیقی و تفسیر محتواست و به این منظور ابتدا اشیای خانگی این قرون به تفکیک ظروفسفالین، فلزی و شیشه ای معرفی و گون هشناسی می شوند. سپس به تحلیل نقش و تزیینات آنها پرداخته میشود. به عنوان نتیجه می توان به این نکته اشاره کرد که بیشتر نمادها و اسطوره های کهن از عناصر طبیعتاقتباس شده است که از میان آنها نقش آب و آتش پ ررنگ تر است. در نهایت می توان تاثیر نماد و اسطوره هایکهن ایرانیان را در سه گروه نمادهای مربوط به نور و آتش، نمادهای مربوط به آب و نمادهای معنایی جلو هگرشده در ظروف خانگی نشان داد.